روایت پیروزی های مقاومت ادامه روایات فتوحات انقلاب اسلامی_تاشکن
[ad_1]
به گزارش تاشکن
به گزارش خبرنگار فرهنگی ، خرداد ماه سال ۱۴۰۲ می بود که علیرضا استرابی به گفتن مدیر گروه مستند بنیاد روایت فتح منصوب شد تا سکاندار یکی از با اهمیت ترین قسمتهای روایت فتح شود. گروه مستند روایت فتح که نامش پیوند خورده با یک اسم بزرگ به نام «سید مرتضی آوینی» است. آوینی که بنیانگذار مستندهایی متفاوت در روایت فتح می بود و آثار ماندگار آن تا این مدت هم زبانزد است.
همزمان با هفته دفاع مقدس، استرابی مهمان خبرگزاری تسنیم شد و گزارشی از تولیدات تازه گروه مستند روایت فتح و برنامههای آتی این مرکز داد. این مصاحبه در ۲ قسمت انتشار میشود که قسمت اول آن را در زیر میخوانید:
تسنیم: نام روایت فتح پیوند خورده با مفهوم والایی به نام دفاع مقدس است و با آوردن نام آن، تعداد بسیاری از اذهان به سمت مستندهای خاص شهید آوینی از جبههها میرود. لطفا از رویکرد گروه مستند روایت فتح و تولیدات آن بفرمایید.
همانطور که اشاره کردید، روایت فتح یک معنی و مفهومی در ذهن مردم تشکیل کرده که با آوردن این نام، ذهن همگان به سمت دفاع مقدس و برنامههایی که شهید سیدمرتضی آوینی و تیم همراهشان تشکیل میکردند، میرود. یقیناً خوشبختانه تا این مدت هم شبکههای صدا و سیما فیلمهای ایشان را مجدد پخش میکند و الحمدالله بازخورد خوبی هم دارد.
در زمان دفاع مقدس، فتح معنی خاصی داشت که همه با آن دچار بودند؛ جنگ، مقولهای می بود که همه مردم همه با آن دچار بودند، لمسش میکردند و روایت فتوحاتی که در آنجا اتفاق میافتاد برای مردم جذابیت داشت. در این بین، مسئله حائز اهمیت این است که در زمان دفاع مقدس، علاوه بر شهید آوینی و تیم همراهش، تیمهای گوناگون فرد دیگر نیز مستند میساختند، اما به حرف های خود آوینی، روایت فتح زیاد ماندگار شد. به این علت، روایت فتح نگاه خاصی را به نوشته مستند تشکیل کرد که برآمده از نگاه شهید آوینی می بود. نگاه ایشان به مقوله دفاع مقدس، یک نگاه انسان محور می بود؛ یعنی احتمالا زیاد از مستندسازان، جنگ را به تیر، ترکش، تانک، توپ، هواپیما، اسرا، زمینی که فتح شده یا زمینی که آزاد شده و … خلاصه میکردند اما شهید آوینی به انسانهایی میپرداخت که داخل دفاع مقدس آمده بودند.
اگر به فیلمهای آوینی دقت بکنید فهمید میشوید که هنگامی با سوژههایش مصاحبه میکند، سوال میپرسد که تو کی هستی؟ از کجا آمدهای؟ و … مصاحبهشوندگان او نیز در جواب میگویند: بقال هستم، معلمم، تراشکارم و … برهمین مبنا، احتمالا یکی از دلایلی که مردم به مستندهای آوینی علاقه داشتند به این علت می بود که حس میکردند خودشان را در این مستندها میبینند. یقیناً شهید آوینی تکنیکهایی هم در مستندسازی خود داشتند که در آن دوره تازه و منحصر به فرد می بود. همه این عوامل علتشد تا روایت فتح ماندگار شود. ما هم به تناسب گذشتگانی که سپس از شهید آوینی کار را ادامه دادند، تلاش کردیم تولیدات روایت فتح را بر همین نگاه محکم کنیم و آنهم نگاه انسانمدارانه است.
در زمان دفاع مقدس، فتح معنی خاصی داشت که همه با آن دچار بودند؛ جنگ، مقولهای می بود که همه مردم همه با آن دچار بودند، لمسش میکردند و روایت فتوحاتی که در آنجا اتفاق میافتاد برای مردم جذابیت داشت. در این بین، مسئله حائز اهمیت این است که در زمان دفاع مقدس، علاوه بر شهید آوینی و تیم همراهش، تیمهای گوناگون فرد دیگر نیز مستند میساختند، اما به حرف های خود آوینی، روایت فتح زیاد ماندگار شد
– این رویکرد در شرایط جاری چطور شده است؟
اکنون، روایت فتح خود را راوی فتوحات انقلاب اسلامی میداند؛ در عرصههای گوناگونِ سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، ورزشی و … جستوجو این چنین سوژههایی با این نگاه میگردیم. به این علت خودمان را به مقوله دفاع مقدس و جنگ محدود نکردیم؛ هر جایی که انقلاب اسلامی یک فتحی را رقم زده، خود را موظف دانستیم که راوی آن فتح باشیم.
نگاه شهید آوینی به مقوله دفاع مقدس، یک نگاه انسان محور می بود؛ یعنی احتمالا زیاد از مستندسازان، جنگ را به تیر، ترکش، تانک، توپ، هواپیما، اسرا، زمینی که فتح شده یا زمینی که آزاد شده و … خلاصه میکردند اما شهید آوینی به انسانهایی میپرداخت که داخل دفاع مقدس آمده بودند
– مقداری درمورد تولیدات تازه گروه مستند روایت فتح بفرمایید.
با دقت به نزدیکی هفته دفاع مقدس و ماموریت ذاتی که روایت فتح در این مناسبت دارد، همه ساله پروژههایی را برای این نوشته طراحی کردیم. این تولیدات هم شامل دوره هشت ساله دفاع مقدس میشود و هم به اتفاقات پسینی آن میپردازد. از جمله این سوژهها میتوان به نگاه به زندگی جانبازها، تبعات جنگ، روایت روحیه مقاومت، ایثار و شهادت و … اشاره کرد. فرهنگ دفاع مقدس علتشد که تعداد بسیاری از کشورهای مستضعف دنیا بر علیه استکبار و استعمار قد علم کنند که نتیجه آن را هماکنون با شکلگیری محور مقاومت میبینیم.
روایت فتح، هم برای امسال و هم برای دفاع مقدس سال آینده پیشبینیهایی کرده است که تولیدات هر قسمت، مدتی است اغاز شده است. به طور مصداقی، امسال چند مستند همه شده داریم که آماده پخش می باشند؛ تعدادی از این مستندها برای جشنوارههایی نظیر حقیقت، تلویزیونی مستند، عمار و … ارسال شده است. این چنین این مستندها برای پخش از تلویزیون نیز آماده است. خوشبختانه ربط خوبی با صدا و سیما داریم و این مستندها از تلویزیون نیز پخش خواهد شد.
اکنون، روایت فتح خود را راوی فتوحات انقلاب اسلامی میداند؛ در عرصههای گوناگونِ سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، ورزشی و … جستوجو این چنین سوژههایی با این نگاه میگردیم. به این علت خودمان را به مقوله دفاع مقدس و جنگ محدود نکردیم؛ هر جایی که انقلاب اسلامی یک فتحی را رقم زده، خود را موظف دانستیم که راوی آن فتح باشیم
مستند چهار قسمتی «حلقههای باروتی»، با محوریت سینمای جنگ و دفاع مقدس است که برای هفته دفاع مقدس آماده شده است. در این مجموعه مستند برای اولین بار به سینمای جنگِ قبل از انقلاب اسلامی پرداختیم. اغاز روایت این مستند از فیلمهای دفاع مقدسی تشکیل شده در سالهای قبل از انقلاب اسلامی تا سالهای تازه است؛ دلنشین است بدانید که قبل از انقلاب هم چیزی به اسم «سینمای جنگ» داشتیم و چند فیلم سینمایی با همین نوشته ساخته شده است. در این مجموعه، او گفتوگوهایی با کارگردانان این آثار از جمله آقایان کمال تبریزی، شهریار بحرانی و … داشتیم.
کارگردان مجموعه مستند «حلقههای باروتی»، عباس شایقی است و از نظر شیوه روایت هم مصاحبه دارد، هم تصاویر آرشیوی. و از قضا تصاویر آرشیوی آن کمتر دیده شده هم هست.
مستند «جنگ در آب»، دیگر تشکیل روایت فتح به مناسبت هفته دفاع مقدس است. محوریت این مستند، عملیات مهندسی در دفاع مقدس است و به عملیات آبی خاکی که توسط مهندسین سپاه در جنگ رقم خورد و پلهای شناوری که داخل رودخانهها زدند، میپردازد.

علاوه براین مستندها که برای پخش از تلویزیون در هفته دفاع مقدس آماده شده، چند کار دیگر هم داریم که جشنوارهای است و سپس از برگزاری جشنوارهها به تلویزیون میروال. یکی از این آثار، مستند «چلیپا و هلال» نام دارد که همزمان با هفته دفاع مقدس طی مراسمی رونمایی خواهد شد. نوشته این مستند زیاد دلنشین است و به همجواری بلافصل یک مسجد و یک کلیسا در شهر آبادان میپردازد. جالب است بدانید که سابقه کلیسا از مسجد زیاد تر است و هر دو آنها در دوران دفاع مقدس و در حمایتاز رزمندهها زیاد فعال بودند. این مستند به خوبی مشخص می کند که در زمان جنگ، روحیه مقاومت و دفاع از سرزمین تنها به مسلمانان تعلق نداشته و موضوعی فراتر از ادیان بوده است.
در مجموعه مستند «حلقههای باروتی» برای اولین بار به سینمای جنگِ قبل از انقلاب اسلامی پرداختیم. دلنشین است بدانید که قبل از انقلاب هم چیزی به اسم «سینمای جنگ» داشتیم و چند فیلم سینمایی با همین نوشته ساخته شده است.
راوی این مستند، خود مسجد و خود کلیسا می باشند؛ راوی مسجد با لهجه آبادانی سخن میگوید و راوی کلیسا لهجه ارمنی دارد. شوخیهای جذابی نیز در زیرمتن کار قرار داده شده که علتجذابیت زیاد تر مستند میشود.
– انگار به ساخت مستندهای اقتباسی نیز پرداختهاید؛ درست است؟
بله؛ یکی از کارهایی که چند سال است در روایت فتح اغاز کردیم و اتفاقات خوبی را رقم زده، ساخت مستندهای اقتباسی از کتابهای انتشار شده توسط انتشارات روایت فتح است. همانطور که میدانید انتشارات روایت فتح، از ناشران برتر حوزه دفاع مقدس است و همه ساله کتابهای ارزندهای را تشکیل میکند. برهمین مبنا، برنامهریزی کردیم که هر سال حداقل یکی از کتابهای دفاع مقدس روایت فتح را تبدیل به فیلم مستند بکنیم.
کتاب «تو یک ژنرالی» یکی از همین آثار است و روایتی متفاوت از زندگی جانباز، هنرمند و ورزشکار آقای داوود عامری است. او در عین این که جانباز است و یکی از پاهای خود را از دست داده، کوهنورد حرفهای است و تعداد بسیاری از قلههای ایران و خارج از سرزمین را فتح کرده است. علاوه براین، او عکاس حرفهای هم هست و در تعداد بسیاری از جشنوارههای معتبر خارجی قضاوت کرده و یا برگزیده شده است. حس کردیم که این سوژه میتواند نوشته خوبی برای ساخت فیلم مستند باشد. نام مستند «خیره به خورشید» است و آقای محمدصادق اسماعیلی آن را کارگردانی کرده است. این مستند آماده شده و برای جشنوارهها ارسال خواهد شد.
مستند فرد دیگر که به طور مستقیم به دفاع مقدس نمیپردازد، ولی برداشت ما این است که در ادامه همان مسیر دفاع مقدس است، مستندی به اسم «فرمانده» ساخته آقای مرتضی دهنوی است. این مستند پرتره راجع به فرمانده ناوِ دنا است. همان ناوی که متعلق به نیرو دریایی ارتش می بود و به دور دنیا سفر کرد. مستندساز ما ۱۰ روز آخر آن سفر را با ناو گروه همراه است و از عمان به ایران، صحنهها را از داخل ناو تصویربرداری کرده است
یکی از دلایلی که به این نوشته پرداختیم این می بود که این فرمانده یکی از فرماندهان نیروی دریای سپس از انقلاب است و تنها ۴۰ سال سن دارد. او جنگ را در کودکی توانایی کرده، اما روحیهاش همانند به شهدانی همچون همت و خرازی است و با همان معنویت و شادابی به دور دنیا سفر و برای نیروی دریایی ایران افتخار میکند. دلنشین است بدانید که تیم همراه ایشان اعم از مهندسین و کارکنان، همه انها دهه هفتادی و جوانهای سپس از جنگاند.
– تولیدات مستند شما برای پرداخت به نوشته غزه و فلسطین چطور است؟
یکی دیگر از مستندهایی که توسط روایت فتح تشکیل و آماده پخش شده، نوشته طوفان الاقصی است که سال قبل به وقوع پیوست. هفته اول که طوفان الاقصی به وقوع پیوست، تیمی را به جنوب لبنان اعزام کردیم و مستندی با نام «مقداری نزدیکتر» را تشکیل کردیم. این مستند هماکنون آماده پخش شده و امیدواریم در سالروز این اتفاق از تلویزیون پخش بشود. یقیناً آن را به جشنواره سینما حقیقت ارسال نکردیم، چرا که جشنواره سینما حقیقت سختگیریهای خاصی روی پخش فیلمها از تلویزیون دارد. به این علت این مستند را به جشنواره تلویزیونی مستند ارسال کردیم.
علاوه براین، یک مستند مختصر ۱۵ دقیقهای به طور همزمان با نوشته فلسطین تشکیل شد که نامش «عاطقه» است. این مستند درمورد زندگی خانمی به نام عاطقه است که منزل او در جنوب لبنان است و در روزهایی که تعداد بسیاری از اهالی جنوب لبنان، این منطقه را رها کردهاند و رفتند، او همچنان ایستادگی کرده و در آنجا زندگی میکند. او پشتیبانیهای بسیاری به رزمندگان حزب الله میکند و به آنان نان و غذا میرساند. در مستند میبینیم همزمان که او در حال زندگی در جنوب لبنان است، هواپیماهای اسرائیلی میآیند و میروال و بمباران میکنند. با این حال او زیاد جسورانه و مقتدر ایستادگی میکند.
علاوه براین، مستند بازسازی «آرمان» درمورد شهید آرمان علیوردی است که به تازگی تولیدش به پایان رسیده است. این مستند روایتگر برخی از خاطرات شهید آرمان علی وردی از قول خانواده و دوستان اوست.
– آیا نگاهی به موضوعات اجتماعی و چالشهای این حوزه نیز داشتهاید؟
اشاره کردم که مستندهای روایت فتح به موضوعات مختلفی میپردازد و تنها منحصر به چند نوشته خاص نیست. بر همین مبنا، به سراغ نوشته حجاب رفتیم و مستندی را در این عرصه ساختیم. همانطور که میدانید مقوله حجاب یکی از موضوعات روز جامعه است و متاسفانه بی روایت هم باقی مونده است. علاوه براین، سیاستمدارها ضریب بسیاری به آن خواهند داد. زیاد فکر کردیم که چطور به مقوله حجاب بپردازیم؟ این که بگوییم حجاب دستور اسلام است، قانون است و … در نهایت به این نتیجه رسیدیم که نوشته حجاب را از زاویه نگاه فرد دیگر مورد بازدید قرار بدهیم. رهبر معظم انقلاب جملهای دارند و میفرمایند: ما در مقوله زن نسبت به غرب طلبکاریم نه بدهکار؛ به این علت نباید بهشان جواب بدهیم، بلکه طلبکاریم. همین نوشته خط مهم ما برای ساخت مستند شد.

چند سال پیش کتابی به اسم «انقلاب ژاکتهای دکمهدار» نوشته شده می بود و به موج حجابخواهی در غرب میپرداخت. به نظرم سوژه این کتاب زیاد مهم است، چرا که یادآوری میکند در نوشته حجاب باید حالت آفندی داشته باشیم، نه پدافندی. هماکنون، تعداد بسیاری از زنان غربی به واسطه ترویج مفاهیم اسلامی و مهاجرت تعداد بسیاری از مسلمانها، با مقوله حجاب آشنا و به آن علاقهمند شدند و زیاد علاقهمند شدند؛ برای مثال، در تعداد بسیاری از فروشگاههای کشورهای گوناگون، چادر، مانتو و روسری به فروش میرسد. برهمین مبنا، سراغ این نوشته رفتیم که در غرب با این که در فیلمها و تبلیغات انگار اهمیتی به حیا و پوشش داده نمیشود، اما در لایههای زیرین جامعه، حرکت به سمت حجاب مشهود است و این مقوله آرام آرام جایگاه خودش را در آن کشورها اشکار میکند.
زیاد فکر کردیم که چطور به مقوله حجاب بپردازیم؟ رهبر معظم انقلاب جملهای دارند و میفرمایند: ما در مقوله زن نسبت به غرب طلبکاریم نه بدهکار؛ به این علت نباید بهشان جواب بدهیم، بلکه طلبکاریم. همین نوشته خط مهم ما برای ساخت مستند «در مصاف کلیشهها» شد.
نام این مستند «در مصاف کلیشهها» است و محمدرضا گودرزی مهر کارگردان آن است. در آن، با تعداد بسیاری از فعالان رسانهای و حوزههای اجتماعی کشورهای گوناگون سخن بگویید شده است. امیدوارم این فیلم بتواند بتونه آن اثرگذاری که مد نظر ما هست را داشته باشد.
یکی دیگر از مقولههایی باید زیاد تر مورد دقت قرار بگیرد، حوزه کارهای جهادی و خدماتی است که در مناطق گوناگون سرزمین به اختصاصی نقاط محروم اراعه میشود. معتقدیم دقت به الگوهای جهادی یکی از موضوعاتی است که در راستای دفاع مقدس است و باید خدمات اراعه شده در این حوزه به عکس کشیده شود.
مستند «گلستان ابراهیم» روایتی از همین جنس است. این مستند پرترهای از یک طلبه جهادگر در روستاهای استان گلستان است. او در مسیر فعالیتهای جهادی خود با مشکلاتی مواجه میشود اما در نهایت موفق میشود آن روستا را با ترویج کاشت گیاهان دارویی از این رو به آن رو بکند و با اشتغالزایی و احیای کشاورزی زندگی مرفهتری را برای مردم آن منطقه به ارمغان بیاورد. دلنشین است بدانید که اهالی روستاهای اطراف نیز به او مراجعه میکنند و از او پشتیبانی میگیرند تا در روستای خودشان این چنین اتفاقی را رقم بزنند.
– این روزها مشغول تشکیل چه آثار جدیدی هستید؟
این روزها مشغول تشکیل یک مجموعه ۱۵ قسمتی به نام «مهندسی در جنگ» هستیم که نقش مهندسی را در دفاع مقدس مورد بازدید قرار میدهد. مستند «جنگ در آب» نوشته محور می بود اما این مجموعه به همه ابعاد مهندسی در جنگ میپردازد. در این مجموعه با تعداد بسیاری از مهندسینی که در زمان دفاع مقدس و در عملیاتهای آبی و خاکی وجود داشتند، مصاحبه کردیم. این مجموعه با همکاری مهندسی سپاه تشکیل میشود و مقصدمان این است که برای هفته دفاع مقدس سال آینده آماده پخش بشود.
علاوه براین، یک مجموعه ۳ قسمتی به اسم «دسته ایمان ۲» داریم. یکی از تولیدات شهید آوینی در زمان دفاع مقدس، «دسته ایمان» می بود که به رزمندگان دفاع مقدس میپرداخت. به نظر آقای کیواننیا، از پیشکسوتهای روایت فتح که در آن زمان با شهید آوینی همراه و فیلمبردار او بوده، تصمیم گرفتیم مستند «دسته ایمان ۲» را بسازیم. در این مستند سراغ همان رزمندگان دفاع مقدس که همه ساله به پادگان دوکوهه میروال، رفتیم و مستندی را با حال و هوای امروزشان ساختهایم.
این چنین در یک مجموعه ۵ قسمتی، به مقالات شهید آوینی میپردازیم. روایت فتح عجین شده با شهید آوینی است و به حرف های رهبر معظم انقلاب، شهید آوینی سید شهیدان اهل قلم است. با این حال حس کردیم «اهل قلم بودن» ایشان مورد غفلت قرار گرفته است. برهمین مبنا تصمیم گرفتیم ۵ مقاله از ایشان را که با نگاه و نیاز امروز جامعه ما همخوانی بیشتری دارد، تبدیل به مقالات تصویری بکنیم. در این مستند، بر مبنای همان مقالاتی که شهید آوینی نوشته، روایتی تصویری تشکیل کردهایم تا همان مفاهیم را با زبانی دلنشین و گیراتر اراعه بکنیم.
کارگردان این مجموعه، آقای محسن کریمیان است که پیشتر مجموعه مستند ضد را ساخته می بود. امیدواریم بتوانیم این تاثییر را به سالگرد شهید آوینی در سال ۱۴۰۴ برسانیم. ۵ مقاله انتخاب شده به موضوعات اقتصادی، اجتماع، سینما، استعمار و حوزه عام فرهنگ میپردازد.
قسمت دوم این او گفت و گو به زودی انتشار می شود.
او مباحثه از: علیرضا رحیم بصیری
دسته بندی مطالب
[ad_2]
منبع