در اغاز دهه ۱۹۹۰، ژنرال چاک ییگر (از خلبانان و قهرمانان نیروی هوایی ایالات متحده که رکورد سریع ترین پرواز را به نام خود ثبت کرده است) در تبلیغات تلویزیونی نمونه اولیه جنگنده تاکتیکال پیشرفته YF-23 “Advanced Tactical Fighter” (ATF) ساخت نورثروپ وجود یافت. در آن زمان، فکر تعداد بسیاری بر این می بود که هنگامی چهره ای محبوب و شناخته شده همانند ییگر از YF-23 دفاع می کند، می توان مطمعن داشت که این مطرح برنده برنامه وزارت دفاع ایالات متحده برای جت جنگنده نسل پنجم آینده خواهد می بود. اما اینطور نبوده است.

در عوض، YF-22 ساخت لاکهید (که اکنون به نام F-22 Raptor شناخته می شود) برنده این برنامه شد. اکنون می خواهیم بازدید کنیم که چطور لاکهید توانست نورثروپ را برای قرارداد جنگنده تاکتیکال پیشرفته تازه نیروی هوایی ایالات متحده ناکامی داده و چاک ییگر و دیگران را نومید کند.

چرایی و چگونگی برنامه جنگنده تاکتیکال پیشرفته

منشأ برنامه ATF به سال ۱۹۸۱ باز می گردد، وقتی که برنامه ریزان این برنامه یک جنگنده برتری هوایی را فکر می کردند که جانشین اف-۱۵ ایگل ساخت مک دانل داگلاس شود و به این علت نیروی هوایی ایالات متحده را در موقعیت بهتری برای مقابله با تهدید نوظهور جنگنده های Sukhoi Su-27 “Flanker” و Mikoyan MiG-29 “Fulcrum” قرار دهد. در نوامبر ۱۹۸۴ ، دفتر برنامه سیستم (SPO) نیروی هوایی ایالات متحده بیانیه نیاز عملیاتی جنگنده پیشرفته تاکتیکی خود (SON) را انتشار کرد و سپس سند الزامات عملیاتی سیستم (SORD) را در دسامبر ۱۹۸۷ انتشار نمود.

چندین شرکت هوافضا و دفاعی پیشنهاداتی را برای برنامه هواپیمای تازه بین SON و SORD اراعه کرده بودند. تا سال ۱۹۸۶ ، نیروی هوایی ایالات متحده این فهرست را به دو نامزد افت داد: لاکهید (همراه با بوئینگ و جنرال داینامیکس) با هواپیمای YF-22 و نورثروپ (همراه با مک دانل داگلاس) با هواپیمای YF-23.

دو نمونه از هر دو مطرح برای آزمایش و برسی ساخته شد. YF-23 نام غیررسمی “Black Widow II” به معنی «بیوه سیاه ۲» را تا حدی با الهام از جنگنده شبانه P-61 Black Widow متعلق به دوران جنگ جهانی دوم را دریافت کرد. این چنین، اولین نمونه اولیه این جنگنده برای زمان کوتاهی عکس یک ساعت شنی قرمز رنگ نزدیک نازل اگزوز خود داشت تا از صدمه به خدمه زمینی جلوگیری کند، که همانند علامت اشکار در تکه زیر شکم عنکبوت سمی بیوه سیاه می بود.

قیاس رو در رو YF-22 و YF-23

از آنجا به سپس، یک فرآیند گسترش و برسی چهار ساله اغاز شد. به حرف های تعداد بسیاری از کارشناسان، YF-23 کارکرد بهتری در بین این دو داشت، از جمله کارکرد بهتر در پرواز کروز مافوق صوت، رادارگریزی بهتر، و تنها اندکی مانور پذیری کمتر از YF-22 در شدت های زیاد کم. این چنین “Black Widow II” کارکرد خام بهتری را از موتور انقلابی جنرال الکتریک (G.E.) YF120 با سیکل متغیر خود به دست آورد. در اینجا قیاس مشخصات هر یک از آن ها را برای فهمیدن شرایطشان آورده ایم:

	YF-22	YF-23
طول بدنه	۱۹.۶۵ متر	۲۰.۵۵ متر
طول بال	۱۳.۱ متر	۱۳.۲۸ متر
ارتفاع	۵.۳۹ متر	۴.۲۴ متر
وزن خالی	۱۴,۹۷۰ کیلوگرم	۱۴,۵۱۵ کیلوگرم
وزن ناخالص	۲۸,۱۲۰ کیلوگرم	۲۹,۰۳۰ کیلوگرم در زمان برخاست و ۲۳,۲۸۰ کیلوگرم وزن رزمی
موتور	۲ موتور توربوفن بعد سوز Pratt & Whitney YF119-PW-100 هر کدام با ۲۳,۵۰۰ پوند (۱۰۵ کیلونیوتن) پیشرانه خشک، ۳۰,۰۰۰ یا ۳۵,۰۰۰ پوند (۱۳۰ یا ۱۶۰ کیلونیوتن) با بعد سوز	۲ موتور توربوفن بعد سوز General Electric YF120 هر کدام با ۲۳,۵۰۰ پوند (۱۰۵ کیلونیوتن) پیشرانه خشک، ۳۰,۰۰۰ یا ۳۵,۰۰۰ پوند (۱۳۰ یا ۱۶۰ کیلونیوتن) با بعد سوز
حداکثر شدت	ماخ ۲.۲ (۲,۳۳۵ کیلومتر) در ارتفاع	ماخ ۲.۲ (۲,۳۳۵ کیلومتر) در ارتفاع
سوپر کروز	ماخ ۱.۵۸ (۱,۶۸۰ کیلومتر بر ساعت) در ارتفاع	ماخ ۱.۷۲ (۱,۸۲۷ کیلومتر بر ساعت) در ارتفاع
برد رزمی	۱,۲۹۰ کیلومتر	۱,۲۱۰ تا ۱,۲۹۰ کیلومتر
سقف پروازی	۶۵,۰۰۰ فوت (۱۹,۸۰۰ متر)	۶۵,۰۰۰ فوت (۲۰,۰۰۰ متر)
بار روی بال	۳۶۵ کیلوگرم بر متر مربع	۳۲۹ کیلوگرم بر متر مربع
نسبت پیشرانه به وزن	۱.۱۳	۱.۰۹ (۱.۳۶ در وزن رزمی)
حداکثر بار G	+ ۷.۹ جی (بیشترین تست)	+ ۷.۱ جی (بیشترین تست)

با این حال، با وجود برتری های زیاد YF-23، این YF-22 می بود که در ۲۳ آوریل ۱۹۹۱ برنده قرارداد گردید و به ساخت F-22 Raptor منجر شد. بقیه اش داستانی طویل دارد که مجال گفتن نیست.

چرا YF-22 برنده شد/چرا YF-23 بازنده شد؟

بر پایه یک مقاله در آوریل ۲۰۱۸ در نشنال اینترست که توسط نویسنده نظامی، دیو ماجومدار نوشته شده می بود: «اگرچه از تعداد بسیاری جهات، مطرح بازنده YF-23 از نورثروپ طراحی زیاد بهتری می بود، اما نیروی هوایی ایالات متحده هواپیمای لاکهید را انتخاب کرد چون معتقد می بود که این شرکت برنامه گسترش را بهتر مدیریت می کند – و به این علت که این سازمان فکر می کرد رپتور هزینه کمتری خواهد داشت. در آن زمان، نورثروپ به علت هزینه های گزاف در پروژه های بمب افکن رادارگریز B-2 Spirit و چندین پروژه دیگر، رابطه خوبی با پنتاگون و کنگره ایالات متحده نداشت. در عین حال، مک دانل داگلاس نیز حالت زیاد بهتری نداشت».

ما اکنون می دانیم که بمب افکن پنهانکار B-2 Spirit در نهایت موفق شد، علیرغم جنجال های رسانه ای و کنگره ای که قیمت هنگفت آن در اواخر دهه ۱۹۸۰ و اغاز دهه ۱۹۹۰ تشکیل کرد. اما هنگامی این بمب افکن پیروزی خود را ثابت کرد، دیگر برای احیای شهرت نورثروپ گرومن برای نجات YF-23 زیاد دیر شده می بود. این چنین باید عامل زاویه دعوا (AoA) در این انتخاب در نظر گرفته شود. باز هم به نقل از آقای مجومدار، «خلبانان ACC [فرماندهی جنگ هوایی] شیفته نبرد تن به تن هوای بودند و لاکهید نمایش تصویری خوبی از AOA بالا اراعه داد – یقیناً در یک آزمایش زیاد محدود و ساده انگارانه. نورثروپ تصمیم گرفت که در جریان نمایش و برسی نسخه دکو، تست زاویه دعوا را انجام ندهد که یک نادرست بزرگ می بود. هر دو هواپیما می‌توانستند دقیقاً همان مانور را انجام بدهند. در واقع YF-22 بهتر به نظر رسید چون آن ها چیزی شوق انگیز از لحاظ بصری انجام دادند که نورثروپ موفق نشد».

یقیناً، این مسئله ناشناخته نیز وجود دارد که YF-22 از برنامه افسانه ای و فوق العاده معتبر لاکهید “Skunk Works”، زاییده فکر کلارنس “کلی” جانسون بزرگ فقید، ساخته شده است.

سرنوشت YF-23: توسط ژاپن احیا شد؟ آنها الان کجا می باشند؟

جای شگفتی نیست که تا به امروز، تعداد بسیاری از کارشناسان هوانوردی نظامی که YF-23 را به YF-22 ترجیح می دادند، تا این مدت در شگفتی می باشند که این جنگنده چه می توانست باشد. خب، برخی از خبرنگاران هوانوردی گمان داده اند که نیروی دفاع هوایی ژاپن امکان پذیر این پروژه را احیا کند، اگرچه اکنون این زیاد تر گمان و گمان است.

اگر فردی در رابطه سرنوشت بدنه مهم YF-23 از ما سوال داشته باشد، خبر خوب این است که هر دو هواپیما برای آیندگان نگه داری شده اند:

• YF-23A PAV-1 در آشیانه تحقیق و گسترش موزه ملی نیروی هوایی ایالات متحده در پایگاه رایت-پترسون در اوهایو
• YF-23A PAV-2 در موزه پرواز غربی در سالن زامپرینی فرودگاه تورانس در تورانس، کالیفرنیا