هیچ جت جنگنده نسل هفتمی در حال گسترش نیست و انتظار نمی رود که نسل ششم جت های جنگنده تا سال ۲۰۳۰ داخل خدمت شود. با در نظر گرفتن این نوشته، در ادامه این نوشته نگاهی به چگونگی تکامل جت های جنگنده می کنیم و خواهیم دید که تصورمان از یک هواپیمای نسل هفتم چطور خواهد می بود.

در حالی که اکثر مردم با جنگنده های نسل چهارم همانند اف-۱۶ فایتینگ فالکون ساخت جنرال داینامیکس و جنگنده های نسل پنجم همانند F-35 لایتنینگ II ساخت لاکهید مارتین آشنا می باشند، چندین سرزمین مشغول کار بر روی یک هواپیمای نسل ششم می باشند. هنگامی به توپ کریستالی نشان دهنده آینده نگاه می کنیم، می توان او گفت که با دقت به پیشرفت های تکنولوژیکی، مفهوم جنگنده نسل هفتم چندان دور از ذهن نیست.

با این حال، قبل از این که یک جنگنده نسل هفتمی را فکر کنیم، اجازه دهید ابتدا مفهوم نسل در جت های جنگنده را بازدید کنیم و ببینیم که چه معنایی دارد و هواپیماهای نظامی چطور تکامل یافته اند.

نسل های جت جنگنده

در سال ۱۹۹۰، ریچارد پی. هالیون، مشاور ارشد مسائل هوا و فضا در پنتاگون، طبقه بندی جت های جنگنده را به شش نسل هواپیما بر پایه دسته های زیر نظر کرد:

• مادون صوت
• هماصوتی (سرعتی مساوی با شدت صوت)
• مافوق صوت
• ماخ-۲
• چند ماموریتی
• قوت مانور بالا

جت های جنگنده نسل اول

جت های جنگنده نسل اول در روزهای پایانی جنگ جهانی دوم گسترش یافتند، و در حالی که همانند به مطرح های مورد منفعت گیری برای هواپیماهای پیستونی همانند سوپرمارین اسپیت فایر و مسرشمیت Bf 109 بودند، بال هایی مایل و دارای شیب داشتند و از موتورهای جت نیرو می گرفتند. نمونه هایی از جت های جنگنده نسل اول هواپیماهای زیر می باشند:

• Messerschmitt Me 262
• Gloster Meteor
• de Havilland Vampire
• Lockheed F-80

جت های جنگنده نسل دوم

جنگ کره (۱۹۵۳-۱۹۵۰) سازندگان هواپیماهای نظامی را با چالش‌های جدیدی در طراحی هواپیماهایی که بتوانند به طور مؤثر در شدت‌های بالا عمل کنند، روبه رو کرد. بعد از جنگ جهانی دوم، جت های جنگنده عمدتاً برای رهگیری دیگر هواپیماها منفعت گیری می شدند. با این حال، طراحان به زودی نیاز به هواپیماهای چند منظوره را فهمیدن کردند، هواپیماهایی که بتواند با هواپیماهای دیگر مبارزه کند و مأموریت های حمایتزمینی را انجام دهد. نمونه هایی از جنگنده های جت نسل دوم عبارت هستند از:

• Lockheed F-104 Starfighter
• Mikoyan-Gurevich MiG-21
• English Electric Lightning
• Dassault Mirage III

جت های جنگنده نسل سوم

جت های جنگنده نسل سوم که به گونه ای طراحی شده بودند که بتوانند نقش های بسیاری را ایفا کنند و چندین نوع مهمات را حمل کنند. آن ها این چنین قادر بودند بمب های هدایت لیزری شلیک کنند و در عین حال قادر به انجام نبردهای هوا به هوا نیز بودند. نمونه هایی از جنگنده های نسل سوم جت عبارت هستند از:

• McDonnell Douglas F-4 Phantom
• Mikoyan-Gurevich MiG-23
• Sukhoi Su-17
• Shenyang J-8
• Hawker Siddeley Harrier

نسل چهارم جنگنده های جت

در دهه ۱۹۷۰، طراحان هواپیما اغاز به منفعت گیری از مواد کامپوزیتی همانند فیبر کربن، فناوری پرواز با سیم و حسگرهای گسترش یافتهتر کردند. جت های نسل سوم قبلی عمدتاً برای شدت طراحی شده بودند و از موشک های هوا به هوا همانند Sparrow و Sidewinder منفعت گیری می کردند. در اینجا، جت‌های جنگنده نسل چهارم زیاد سبک‌تر بوده و نسبت پیشرانه به وزن بیشتری داشتند که علتمی‌شد قوت مانور بیشتری داشته باشند. جنگنده های قابل دقت نسل چهارم عبارت هستند از:

• General Dynamics F-16
• Saab 37 Viggen
• Panavia Tornado

جت های جنگنده نسل پنجم

به جستوجو پیشرفت های عظیم در فناوری کامپیوتری، دیجیتالی شدن و پنهانکاری، نسل پنجم جت های جنگنده پیشرفته ترین هواپیماهای نظامی امروزی می باشند. در حالی که جنگنده های نسل چهارم بر قابلیت مانور و رهگیری در فاصله نزدیک اصرار داشتند، جنگنده های نسل پنجم هواپیماهای چند منظوره با قابلیت های پنهانکاری و آویونیک پیشرفته می باشند. نمونه هایی از جت های جنگنده نسل پنجم عبارت هستند از:

• Lockheed Martin F-22 Raptor
• Lockheed Martin F-35 Lightning II
• Chengdu J-20
• Sukhoi Su-57

جت های جنگنده نسل ششم

در حالی که تا این مدت در حال گسترش می باشند، انتظار می رود جنگنده های جت نسل ششم با فناوری تازه و درس های آموخته شده از هواپیماهای نسل پنجم ساخته شوند. با تمرکز بر تهدیدات آینده، نقش جت جنگنده به گفتن یک هواپیمای برتری هوایی اهمیت کمتری دارد. اکنون این جنگنده بر روی انجام ماموریت های سرنشین دار و بدون سرنشین در میانه کار در کنار هواپیماهای بدون سرنشین تمرکز دارد. اکنون، ایالات متحده و روسیه در حال کار بر روی گسترش یک جنگنده نسل پنجم برای رسیدن به نسل تازه می باشند، در حالی که کشورهای فرد دیگر همانند بریتانیا، ژاپن، سوئد، فرانسه، آلمان و ایتالیا برای ساخت یک جت جنگنده تازه نسل ششم با یکدیگر همکاری می کنند.

جت های جنگنده نسل هفتم

در حالی که جت جنگنده نسل ششم تا این مدت در حال گسترش است، هر جت نسل هفتمی به گمان زیادً از همان الگوی تکامل جنگنده های جت در طول دهه های قبل پیروی خواهد کرد. در قبل، نسل‌های جت‌های جنگنده بر پایه پیروزی‌های قبل و در عین حال ادغام فناوری‌های تازه ساخته می شدند.

برنامه هایی همانند B-21 Raider از کمپانی نورثروپ گرومن در حال پیشرفت فناوری مورد منفعت گیری برای ساخت بمب افکن پنهانکار B-2 Spirit می باشند. با این حال، با تمرکز نیروی هوایی ایالات متحده (USAF) بر روی پهپادها، گمان منفعت گیری از هواپیماهای سرنشین دار در آینده کمتر می شود.

همه سخن بگویید ها در رابطه هواپیماهای بدون سرنشین و هوش مصنوعی است

اگر به جنگ جاری در اوکراین بعد از تهاجم روسیه به این سرزمین در فوریه ۲۰۲۲ نگاه کنید، خواهید دید که چطور هواپیماهای بدون سرنشین یا همان پهپادها شیوه جنگیدن را تحول داده اند. در جنگ اوکراین، هزاران پهپاد در مقیاسی بی سابقه برای انجام ماموریت های زیر منفعت گیری شده است:

• ردیابی نیروهای دشمن
• هدایت توپخانه و بمب
• پرتاب مهمات روی اهداف
• تعقیب و تخریب وسایل نقلیه در حال حرکت

در کنار گسترش جت های جنگنده نسل ششم، نیروی هوایی ایالات متحده در حال کار بر روی چیزی است که آن را “هواپیمای رزمی مشترک (CCA)” می نامد. CCA یک هواپیمای بدون سرنشین است که در کنار جت های جنگنده نسل ششم و بمب افکن های پنهانکار فعالیت می کند. برخلاف حامل های هوایی جنگی بدون سرنشین جاری (UCAV) همانند Predator و Reaper که برای شناسایی و انهدام اهداف خاص با موشک های هلفایر منفعت گیری می شوند، CCA از هوش مصنوعی منفعت گیری خواهد کرد. نیروی هوایی ایالات متحده در حال کار بر روی سناریوی داشتن یک هواپیمای خلبان دار با چندین CCA است. هواپیمای سرنشین دار می تواند از فاصله ای ایمن انجام ماموریت کند در حالی که به CCA ها اجازه می دهد تا تکه های خطرناک ماموریت را انجام بدهند.

کشورهایی همانند چین قابلیت‌های دفاعی زمین به هوای خود را به مقدار قابل توجهی بهبود بخشیده‌اند که در صورت وقوع درگیری بین ایالات متحده و چین، استقرار هواپیماهای سرنشین‌دار را با خطر روبه رو می کند. به گفتن بخشی از بودجه سال ۲۰۲۵، نیروی هوایی ایالات متحده ۵۵۹ میلیون دلار برای گسترش زیاد تر سیستم هوایی CCA خود خواست کرده است. اکنون، قیمت تشکیل هر فروند F-35 Lightning II بیشتر از ۲۰ میلیون دلار (بدون هزینه های گسترش و غیره) است و نیروی هوایی معتقد است CCA دو سوم هزینه کمتری دارد. با نگاهی به این که چطور وسایل نقلیه هوایی بدون سرنشین (پهپادها) برای جایگزینی هواپیماهای سرنشین دار ساخته می شوند، می توان فکر کرد که جت های جنگنده نسل هفتم بدون سرنشین بوده و با منفعت گیری از هوش مصنوعی (AI) کار می کنند.