به گزارش خبرنگار فرهنگی ، امروز او گفت و گو‌های متغیری درمورد فقدانِ محتوا برای خردسالان، کودکان و نوجوانان در تلویزیون می‌شود، برنامه‌هایی که خلاقیت و نوآوری ندارند و فقط برخی از کاراکترهای کودکانه به فرمول جیغ و دست و هورا روی می‌آورند. در قبل‌ای نه چندان دور درمورد این مسئله سخن بگویید شده می بود اما انتقاد هنرمند پیشکسوت کودک در جریان جشنواره عروسکی تلویزیون (عروسک‌خونه) مجدد انتقادات را به این سمت آورد. 

روز قبل با یکی از پزشکان حوزه کودک در خصوص دعوت کودکان به جیغ و دست و هورا سخن بگویید کردیم که او هم باور داشت تشکیل نشاط درونی باید در دستور کار تلویزیونی‌ها قرار بگیرد نه یک تخلیه انرژی آنی و لحظه‌ای؛ که یقیناً این اتفاق هم در نوعِ‌خودش ملزوم است اما کامل و جامع نیست. 

الهه رضایی مجری و برنامه‌ساز قدیمیِ تلویزیون است که احتمالا بهترین سال‌های کودکانه شبکه یک با اجرای او در خاطره‌ها مانده باشد؛ او در جریان او مباحثه با خبرنگار تسنیم  چندین دفعه به جمله‌ای اشاره کرد که انتقاد تعداد بسیاری از کاربلدها و قدیمی‌های عرصه کودک است؛ متأسفانه کودک و نوجوان در سرزمین ما به فراموشی سپرده شده و دغدغه نیستند. چرا که به تعبیرِ رضایی، ما استعدادها و تهیه‌کنندگان قدرتمندی در حوزه کودک داریم که بخشی از آن‌ها کنار گذاشته شدند و یا به ورطه فراموشی سپرده شدند. 

او در این او مباحثه، دست و جیغ و هورا را آفتِ برنامه‌سازی کودک گفت و او گفت: امروز برنامه‌هایی ساخته می‌شود که آهنگی می‌زنند و مجری فریاد می‌زند دست و جیغ و هورا! یا بچه‌هایشان را می‌آورند تا دیده شوند، این برنامه‌سازی نیست! 

جیغ و دست و هورا برای تخلیه انرژی خوب است نه برنامه‌سازی تلویزیون!

این مجری قدیمی تلویزیون به خبرنگار تسنیم او گفت: جیغ و دست و هورا برای تخلیه انرژی ملزوم است خصوصاً برای خردسالان و مدتی به یک روشی تبدیل شد که یکی از مدارس تهران این کار را اغاز کرد. صبح برای این که انرژی بچه‌ها را افزایش بدهد این کار را می‌کردند و روش خوبی است. اما نه به گفتن برنامه‌سازی‌های تلویزیون! یقیناً که این روزها برنامه کودکی نداریم که بخواهیم درمورد جیغ و دست و هورایش با هم او گفت و گو کنیم. ناگفته نماند که دوره‌ای همه برنامه‌های کودک تلویزیون همین کار را می‌کردند تا به طوری حواسِ کودکان را پرت کنند چون خلاقیت و نوآوری نداشتند که به رخ بکشند. 

نمی‌گویم این کار ممنوع است!

او گفت: باز هم درمورد «جیغ و دست و هورا» این مسئله را باید یادآور شوم که من نگفتم و نمی‌گویم این کار ممنوع است و به طورکل نباشد. اما به قدر کافی بایستی این اتفاق بیفتد که در آن صورت اشکالی ندارد. منتها اگر بیشتر از اندازه در هر کاری باشد یا در مراسم و برنامه تلویزیون، به کودکان هیچ کمکی نمی‌کند و اتفاقاً بعضی اوقات اوقات «آزاردهنده» هم خواهد می بود. در هر چیزی افراط و تفریط دردسرساز است. نه زیاد همه‌چیز آرامِ آرام و نه شلوغِ شلوغ که بقیه را اذیت کند. امکان پذیر بچه‌ها در برهه‌ای هم لذت ببرند اما کار اصولی نیست و به اندازه و گهگاهی هم اتفاق بیفتد ایرادی ندارد. 

اصلاً نیازی به این همه شلوغ‌بازی نبوده است

رضایی در ادامه اضافه کرد:‌ کودکان از صفر تا ۶ سالگی بهترین مقطع یادگیری‌شان است. سن پرورش‌پذیری، آینده‌سازی و استعدادیابی در این زمان اتفاق می‌افتد. باید از طریق برنامه‌سازی به‌طور غیرمستقیم و مستقیم و با بازی‌های درست و کاربردی،‌ توانایی‌افزایی را رونق دهیم، اما مدام مجری فریاد می‌زند جیغ و هورای بلند و این روزها هم لباس‌های رنگارنگ بپوشند. این نوع اتفاقات نمی‌تواند برای کودک، فرهنگ‌سازی کند یا اثرگذار باشد. بچه‌ها نمی توانند الان در این شرایطی که برایشان فراهم شده انرژی‌شان را تخلیه کنند. اگر مسابقاتی برای بچه‌ها بگذارند که این بچه‌ها بتوانند انرژی‌شان را تخلیه کنند. اگر خلاقیت‌هایی را برای بچه‌ها تشکیل کنند. برنامه‌هایی که بتواند از خلاقیت‌های بچه‌ها منفعت گیری کند، بسازند. همان گونه که در قبل هم این نوع برنامه‌ می‌ساختند؛ اصلاً نیازی به این همه شلوغ‌بازی نبوده است. باید این شلوغ بازی‌ها را کم کنند. اصلاً چه دلیلی دارد برنامه‌های تلویزیون که دست می‌زنند، جیغ و هورا بکشند.

وی خاطرنشان کرد: جیغ زدن برای تخلیه انرژی است اما نه در استودیو و برنامه‌ای که قرار است سخن‌های مهمی را در قالب مفاهیم کودکانه بزند. چون دستشان خالی از مفهوم و قیمت است به سمت این چنین حرکت‌هایی می‌روال تا خلأهای ذاتی برنامه‌سازی را پُر کنند.کاری ندارند غیر از این که چند دقیقه‌ای با این دست و جیغ و هورا بگذرانند. اما اگر برنامه، مسابقه و خلاقیت و بینشی داشته باشد آن زمان می‌بینید که حواسِ کودک را پرتِ این نوع حرکت‌ها نمی‌کنند و زمان کمتری را برای این همه سر و صدا تعلق خواهند داد.

کودک در تلویزیون و رسانه برای فردی مهم نیست

رضایی با اشاره به این که تا این مدت هم این مسئله را تکرار می‌کنم کودک در تلویزیون و مجموعه رسانه برای فردی مهم نیست، افزود: بچه‌ها برایشان قیمت ندارند؛ اگر مورد قیمت باشند باید تلاش کنند روشی را انتخاب کنند که در راستای نیاز و علایق‌ کودکان قدم بردارند. آنچه که به نظر می‌آید با سبک زندگی خانواده‌های ایرانی‌ها تطبیق داشته باشد. یقیناً برای تلاشگران شبکه کودک احترام بسیاری قائلم اما حس می‌کنم برخی از مسئولان خصوصاً در شبکه کودک، اطلاعات کودک، روانشناسی کودک و نیازسنجی‌های کودک را نمی‌شناسند، احتمالا نمی‌دانند بایدها و نبایدهایشان چیست که یاد بگیرند. چون ما معضلات بزرگی در جامعه‌مان داریم و فضا را جدّی نگیریم، فرهنگ‌مان از دست می‌رود. هنگامی درمورد خطر اعتیاد، کودکان کار و زیاد از معضلات دیگر هم سخن بگویید می‌کنیم برخی‌ها می‌خندند و جدّی نمی‌گیرند. این فضاها واقعاً نیازمند کار جامعه‌شناسی دقیق و ساماندهی قوی دارد. باید NGOهایی راه‌اندازی شوند و با دانش و کارآمد کار کنند.

تلویزیون در کجای کار نادرست کرده؟

وی در جواب به این سوال که تلویزیون در کجای کار نادرست کرده و باید چه کار کند، خاطرنشان کرد: افرادی که آن موقع در گروه‌های کودک کار می‌کردند افراد متخصصی در عرصه ساخت برنامه برای کودکان، خردسالان و نوجوانان به کار می‌گرفتند. این‌ها افرادی بودند که تحصیلات‌ و ازمایش ها ملزوم در این عرصه داشتند. عشق و علاقه‌شان به بچه‌ها واقعی می بود. لذا تلاش می‌کردند اطلاعات راجع به برنامه‌سازی را از همه‌جا بدست بیاورند و خودشان را با خواسته‌های کودک تطبیق بدهند. متأسفانه تا آنجا که من خبر دارم امروز کمتر از آن اتاق فکرها و افراد متخصص در عرصه کودک فعال می باشند؛ بعضاً علاقه‌مندند برنامه‌های کودک بسازند اما نه آن‌طور که باید و احتمالا. برنامه‌های شبکه کودک را دیدم تعداد بسیاری کارتون‌های قدیمی‌اند که تا این مدت دوست‌داشتنی‌اند و کمتر به کار تازهِ دلچسبی رسیده‌ام. احتمالا بعضاً برنامه‌هایی خوب باشد اما در حدی که بتواند علاقه‌مندان بسیاری را جذب کند، نیست. دلیلش هم این است از افراد متخصص در حوزه شناختی کودک، خردسال و نوجوان منفعت گیری نمی‌شود.

این مجری قدیمی تلویزیون با اشاره به این که باید همه دلسوزان کودکان برنامه‌سازی کنند، پافشاری کرد: به گمان من باید همه افرادی که دلسوزِ کودکان‌اند، برنامه‌سازی کنند. افرادی که دغدغه پرورش کودکان را دارند و به آینده بچه‌ها می‌اندیشند. آموزش‌هایی که برای بچه‌ها می‌گذارند، باید آموزش‌هایی باشد برای اینده ان ها هم سودمند باشد. اگر این آموزش‌ها به شکلی طراحی شود که با روحیات بچه‌ها سازگار باشد حتماً جواب مثبتی می‌گیرد. بچه‌ها در هر گروه سنی علایقی دارند، اگر تلویزیون بتواند مجموعه‌ای از برنامه‌هایی که سرگرم‌کننده‌اند، آموزش‌های زیاد ملایم، مثبت و دوست‌داشتنی برای کودکان طراحی کرده‌اند، اراعه دهند مخاطب، مدیومی غیر از تلویزیون انتخاب نمی‌کند.

می‌خواهند کاری کنند اما عملی نمی‌بینیم

رضایی در خصوص همکاری با تلویزیون او گفت: ادعا می‌کنند می‌خواهیم کار کنیم و عملاً دوستان و همکارانی که می‌خواهند کاری اراعه بدهند به درِ بسته می‌خورند. من خودم یکی دو مورد با دوستان و همکاران رفته‌ایم و حرف های‌ایم؛ یا ما را به اسپانسر ارجاع خواهند داد و یا می‌گویند بودجه نداریم و یا کار را به زمان فرد دیگر موکول می‌کنند. به امید روزی که مسئولین فقط ادعا نکنند و برنامه‌های کودک برایشان مهم باشد. اما تلویزیون برای این که بتواند کارهای بهتری در حوزه کودک اراعه بدهد به نظر می‌آید سیاستگذاری‌ها و اهدافش را در این عرصه باید بازنگری کند. این چنین تلویزیون می‌تواند از افراد کاربلد و تهیه‌کنندگان قدیمی که دور مانده و خانه‌نشین و بیکار مانده‌اند، منفعت گیری کند. تا این مدت بازنشسته نشده‌اند و از نظرات‌شان منفعت گیری نشده است. در کارنامه‌شان کارهای ماندگار و فوق الاده وجود دارد. متأسفم از این که برنامه‌های تلویزیون محتوای کافی ندارند، متأسفانه فقط سخن زده می‌شود و عملی نمی‌بینیم.

انتهای مطلب/