هزینه های نظامی جهان می تواند سالانه به صدها میلیارد دلار برسد چرا که کشورها به جستوجو تکنولوژی های تازه می باشند و سیستم ها به روز می شوند تا بهترین نیروهای جنگی جهان یک قدم از رقیب خود جلوتر باقی بمانند. با این حال، آن دسته از کشورهایی که قوت هزینه کردن ندارند، زیاد تر به تکنولوژی های امتحان شده و جواب داده نسل های قبلی متوسل می شوند. در برخی موارد، این به معنی منفعت گیری از ابزارهای نظامی نسبتاً قدیمی است که در برخی موارد، منشاء آن ها به دوران جنگ سرد یا حتی جنگ جهانی دوم باز می گردد.

در حالی که در ظاهر، این نوشته امکان پذیر از روی استیصال یا حتی به شدت خطرناک به نظر برسد، اما فناوری نظامی ذاتاً زیاد قوی و کارآمد است و برخی نمونه ها همانند بمب افکن دوربرد توپولف TU – ۹۵ یا هلیکوپتر بوئینگ CH – ۴۷ شینوک، تا این مدت نیاز به جایگزینی ندارند. برخی از ابزارهای قدیمی تر، همانند هواپیمای ترابری لاکهید C – ۱۳۰ هرکولس و زیردریایی تایپ ۲۰۹، بروزرسانی های منظمی دریافت کرده اند تا آن ها را با نیازهای نظامی مدرن سازگار نگه دارند.

برای این مقاله ابزارهای نظامی را انتخاب کرده ایم که امروزه در نیروهای نظامی باقی مانده اند. به گفتن مثال، برخی از کشتی ها و زیردریایی ها تا این مدت هم به گفتن کشتی های آموزشی یا برای اهداف شناسایی منفعت گیری می شوند. این موارد شامل USS Constitution، یک کشتی بادبانی چهارگوش متعلق به سال ۱۷۹۷، و آخرین زیردریایی باقی مانده کلاس Hai Sh از سال ۱۹۴۴ است که تا این مدت در عمل به ترتیب در خدمت نیروی دریایی ایالات متحده و تایوان می باشند، اما تهدید نظامی قابل توجهی محسوب نمی شوند. در ادامه قدیمی ترین خودروهای جنگی که امروزه هم چنان در حال خدمت رسانی در حوزه نظامی می باشند را معارفه می کنیم.

۱۲- هلیکوپتر Sikorsky Black Hawk

تعداد بسیاری از ما هلیکوپتر بلک هاوک را به گفتن سوژه فیلم Black Hawk Down ساخته ریدلی اسکات در سال ۲۰۰۱ می شناسیم که بر پایه رمانی به همین نام ساخته شده است. با این حال، این ماموریت تقریباً فاجعه بار در داخل سومالی در سال ۱۹۹۳ تنها یک اپیزود از تاریخ طویل و پر فراز و نشیب این بالگرد چندمنظوره است که از سال ۱۹۷۹ در خدمت بوده است.

بلک هاوک یک هلیکوپتر با قوت لیفت متوسط با چهار سرنشین است که طبق معمولً شامل خلبان، پشتیبانی خلبان و خدمه می شود. این چنین این هلیکوپتر می تواند ۱۱ سرباز یا ۶ بیمار روی برانکارد به علاوه خدمه پزشکی و این چنین ترکیب های گوناگون پرسنل و محموله را حمل کند که آن را به یک وسیله نقلیه زیاد همه کاره و مورد قیمت تبدیل می کند. این هلیکوپتر با شدت متوسط ۲۷۸.۵ کیلومتر بر ساعت پرواز می کند و نهایت شدت آن ۳۵۰ کیلومتر بر ساعت است که آن را به یکی از سریع ترین هلیکوپترهای جهان تبدیل می کند. این چنین برد این هلیکوپتر بیشتر از ۵۶۰ کیلومتر است، اما به لطف مخازن سوخت اضافی می تواند مسافت بیشتری را طی کند.

در طول بیشتر از ۴۰ سال از وقتی که بلک هاوک برای اولین بار داخل خدمت شد، از آن برای تخلیه تلفات، عملیات تهاجمی، آتش نشانی هوایی، جستجو و نجات و عملیات های اختصاصی منفعت گیری شده است. این هلیکوپتر می تواند به راکت، اسلحه و موشک مسلح شود. اکنون بیشتر از ۴,۰۰۰ فروند از این پرنده نظامی در سراسر جهان در حال فعالیت است که بیشتر از ۲,۰۰۰ فروند از آن ها توسط ایالات متحده مورد منفعت گیری قرار می گیرند، و بلک هاوک هیچ نشانه ای از بازنشستگی به این زودی ها نشان نمی دهد.

۱۱- زیردریایی Type 209

آلمان برای صادرات تعداد بسیاری از جمله در عرصه داروسازی، لوازم الکترونیکی مصرفی، خودروهای لوکس و… آلبرت اینشتین شناخته شده است. زیردریایی های تهاجمی دیزلی-الکتریکی طبق معمولً در این لیست قرار نمی گیرند، با این حال Type 209 داستان پیروزی یک ابزار نظامی است که منحصراً برای فروش به کشورهای دیگر ساخته شده است. این زیردریایی ها به بیشتر از ۱۲ نیروی دریایی جهان فروخته شد، در حالی که زیردریایی های قدیمی متعلق به دوران جنگ جهانی دوم و جنگ سرد کم کم نیاز به جایگزینی داشتند. آلمان با مشاهده این شکاف بزرگ در بازار، به شدت با این زیردریایی قوی و همه کاره عکس العمل نشان داد، هرچند شگفت است که این زیردریایی به تنهایی عمل نمی کند.

در حالی که مشخصات آن به علت ماهیت تطبیق پذیر Type 209 متفاوت است، نزدیک به ۴۰ نفر خدمه داشته و قوت جابجایی زیر آب آن در نزدیک به ۱,۲۰۰ تن است. همه آن ها از پیشرانه دیزلی – الکتریکی منفعت گیری می کنند که سرعتی در نزدیک به ۱۱ گره در سطح و سرعتی در نزدیک به ۲۲ گره در حالت غوطه ور را فراهم می کند. این زیردریایی می تواند تا حداکثر ۵۰۰ متر به زیر آب برود و در زمان غوطه ور شدن در آب بردی در نزدیک به ۶۹۰ کیلومتر دارد.

پنج نسخه از زیردریایی Type 209 در ارتش های گوناگون، از آمریکای جنوبی تا مدیترانه، تا آفریقای جنوبی، تا آسیا، به گفتن شواهدی از تطبیق پذیری و سازگاری این زیردریایی توانمند وجود دارد. تغییرات و دستکاری های انحصاری می تواند شامل افزایش منبع هوا، دریچه های فرار، دکل های بلندتر، موتورها و سیستم های تحکیم شده و حتی افزایش طول باشد. در حالی که هر سرزمین نام کلاس خاص خود را به این زیردریایی تعلق می دهد، اما همه آن ها در واقع همان Type 209 می باشند که بر پایه طراحی اصیل آلمانی و ترکیب قوت فنی و کیفیت ساخت مشهور این سرزمین اروپایی ساخته شده اند.

۱۰- زیردریایی کلاس Victor

پیش از زیردریایی Type 209، زیردریایی کلاس ویکتور می بود که تا این مدت در سرزمین روسیه عملیاتی است و برای اولین بار در سال ۱۹۶۷ به آب انداخته شد. این زیردریایی که با اسم رمز Project 671 شناخته می شود یکی از اولین زیردریایی های تهاجمی هسته ای است که در سال های بعدتر دو نسخه بی صداتر از آن به نام های ویکتور ۲ و ویکتور ۳ ساخته شد که دومی تا این مدت هم در خدمت است. این باقی مانده تکنولوژی جنگ سرد جواب شوروی به زیردریایی کلاس Sturgeon آمریکا می بود و با بدنه اشک همانند و غلاف بزرگ سونار در تکه عقب آن نزدیک می بود.

زیردریایی کلاس ویکتور یادآور دلواپس کننده ای است از این که حالت جهان بعد از جنگ جهانی دوم تا چه حد خطرناک شده می بود، دورانی که کشورها هواپیماها و زیردریایی های خود را به کلاهک های هسته ای تجهیزمی کردند تا برای اغاز جنگ همه جانبه آماده شوند. کلاس ویکتور یکی از این جنگ افزارها می بود که دو اژدر ۲۰۰ کیلوتنی Novator یا دو موشک کروز S-10 Granat را حمل می کرد که هر کدام قادر به نابودی کل یک شهر بودند. آن ها این چنین با یک رآکتور هسته ای کار می کردند که یک توربین بخار را به حرکت درآورده و ۲۲.۷ مگاوات برق را برای یک شفت پروانه ای به گفتن یک منبع انرژی زیاد کارآمد و یقیناً خطرناکش فراهم می کرد.

خوشبختانه هیچ زیردریایی از این کلاس در طول زمان خدمت طویل خود صدمه جدی ندید و کلاس ویکتور کم کم بازنشسته شد و اولین زیردریایی ویکتور ۳ در سال ۱۹۹۸ از خدمت خارج شد. تنها دو فروند از این کلاس به نام های Tambov و Obinsk هم چنان عملیاتی می باشند و نیروی دریایی روسیه از آن ها به گفتن جنگ افزارهایی برای آزمایش سلاح های تازه و فناوری های دیگر منفعت گیری می کند.

۹- هلیکوپتر Boeing CH-47 Chinook

هلیکوپتر ترابری CH-47 Chinook ساخت بوئینگ یکی از شناخته شده ترین هلیکوپترهای تاریخ است که روتورهای دوگانه و شکل حبابی اش کاملاً برجسته است. تطبیق پذیری و تنوع کاری آن به گفتن یک هلیکوپتر ترابری متوسط تا سنگین و بروزرسانی های مداوم ضمانت کرده است که این طراحی حداقل تا سال ۲۰۶۰ در خدمت باقی خواهد ماند و آخرین CH – ۴۷ از ویژگی های فنی پیشرفته ای برای رقابت با هر یک از معادل های مدرن خود برخوردار است.

این همه کاره بودن با این حقیقت آشکار می شود که شینوک در تعداد بسیاری از ارتش ها در سراسر جهان همانند بریتانیا، استرالیا، کانادا، مصر و هلند و این چنین ایالات متحده آمریکا، عملیاتی است. این پرنده برای اولین بار در سال ۱۹۶۲ داخل خدمت شد و در جنگ ویتنام، جنگ ایران و عراق، جنگ فالکلند و افغانستان مورد منفعت گیری قرار گرفت. این جنگ افزار توانمند دارای دو موتور توربین گازی قوی است که توانایی بلند کردن تا ۱۰.۹ تن محموله را دارد و قابلیت های پیشرفته بسیاری دارد که کارآیی آن را در عملیات نظامی مدرن نگه داری می کند.

این موارد شامل سیستم مدیریت کابین خلبان دیجیتال، قابلیت خلبان خودکار، سیستم کنترل پرواز دیجیتال با پشتیبانی های پرسه و فرود و قابلیت های پیشرفته حمل بار می شود. هلیکوپتر CH – ۴۷ شینوک نماد عبارت «چیزی که کار می کند را دور ننداز» است؛ اما نسخه مدرن آن در قیاس با هلیکوپتر اورجینال که بیشتر از ۶۰ سال پیش اراعه شد، زیاد پیچیده تر است.

۸- هواپیمای Lockheed C-130 Hercules

هواپیمای ترابری C-130 Hercules ساخت کمپانی لاکهید را می توان جواب هواپیمای ترابری بال ثابت به هلیکوپتر شینوک نامید، به گفتن یک مطرح امتحان شده و کارآمد که از زمان ورود به خدمت نظامی در سال ۱۹۵۶ نیازی به جایگزینی نداشته است. این هواپیمای ترابری یقین و همه کاره قادر است محموله های بزرگ را از باندهایی که ارتفاع بالایی دارند و سطح بی کیفیتی دارند، بلند کند. تازه نسخه C – ۱۳۰ J توسط ۲۱ سرزمین منفعت گیری شده و انواع دیگر توسط ده ها سرزمین دیگر در سراسر جهان به کار گرفته می شود.

هرکولس مدرن که توسط لاکهید – مارتین ساخته می شود، برای هواپیمایی با این چنین سابقه خدمت طویل قابل دقت است. این هواپیما دارای چهار موتور توربوپراپ رولزرویس است که هر کدام ۴,۷۰۰ اسب بخار قوت تشکیل می کنند. هرکولس با حداکثر شدت ۶۶۷ کیلومتر در ساعت در ارتفاع ۲۲ هزار پایی پرواز می کند، اما می تواند تا سقف ۲۸۰۰۰ پایی بالا برود و حداکثر محموله بیشتر از ۱۹ تنی را حمل کند. این پرنده زیاد بزرگ نزدیک به ۳۰ متر طول و ۱۱.۸ متر ارتفاع دارد و طول بال های آن ۴۰.۵ متر است.

هرکولس همان طور که از نامش پیداست، زیاد قوی است، اما قابلیت های متنوعی نیز دارد و برای نقش های مختلفی از جمله خدمات هواشناسی، عملیات پزشکی، امدادرسانی در حوادث و آتش نشانی و این چنین حمایتهوایی مورد منفعت گیری قرار می گیرد. این هواپیما این چنین زیاد بزرگ است و می تواند انواع محموله ها از جمله بالگردهای دیگر، خودروهای زرهی، کالاهای روی پالت و پرسنل را حمل کند. باتوجه به این که نسخه بزرگ تر یعنی C-130J-30 “Super Hercules”نیز در حال تشکیل است، به نظر می رسد که هرکولس برای سال های متمادی در آینده هم چنان در آسمان خواهد می بود.

۷- بمب افکن Tupolev TU-95

در طول جنگ جهانی دوم، سه فروند بمب افکن B-29 Superfortress ساخت بوئینگ ناچار به فرود اضطراری در خاک شوروی شده و روس ها نیز آن ها را تصاحب کردند. از روی این بمب افکن های آمریکایی، آن ها نمونه های اولیه تقریباً کپی شده خود را با نام های توپولف TU – ۸۰ و TU – ۸۵ ساختند که به ساخت توپولف TU – ۹۵ منجر شدند. این بمب افکن دوربرد که ناتو آن را “خرس” نامید، جواب روسیه به B – ۵۲ می بود و در سال ۱۹۵۶ داخل خدمت شد.

همانند بی-۵۲ آمریکایی، TU – ۹۵ یک هواپیمای قوی و بزرگ با قابلیت حمل محموله های هسته ای است. این هواپیما تحت چندین بازطراحی گوناگون برای کاربردهای نظامی متنوع، از جمله آموزش پرواز، شناسایی و ماموریت های ترابری، به گفتن لانچر برای هواپیماهای مافوق صوت، و برای بازیابی ماژول های فضایی برای برنامه فضانوردی روسیه قرار گرفت. کم تر هواپیمایی می تواند ادعا کند که این چنین شغل پر فراز و نشیب و متنوعی همانند TU – ۹۵ داشته است.

از سال ۱۹۵۶ اتفاقات بسیاری رخ داده است. جنگ سرد که نیاز به TU – ۹۵ را تشکیل کرد، زمان ها است که به آخر رسیده و روسیه در تعداد بسیاری از درگیری های دیگر شراکت داشته است. علی رغم این که این هواپیما تا این مدت در حال منفعت گیری است، امکان پذیر فرسودگی خود را نشان داده باشد. بعد از دو حادثه، این هواپیماها در سال ۲۰۱۵ برای زمان کوتاهی زمین گیر شدند.

۶- بمب افکن Boeing B-52 Stratofortress

بوئینگ و ارتش آمریکا دهه ها است که همکاری های موفقی داشته اند که اغاز آن به جنگ جهانی اول باز می گردد، وقتی که این شرکت برای اولین بار مربیان پرواز را برای ارتش آموزش داد. از آن زمان، قراردادهای بسیاری برای تشکیل پرنده های نظامی برای اهداف گوناگون بین دو طرف منعقد شده است. این پرنده های نظامی شامل هواپیماهای جنگنده تاکتیکی، هلیکوپترها، هواپیماهای ترابری، هواپیماهای شناسایی، هواپیماهای جنگی بدون سرنشین و بمب افکن های دوربرد همانند B-17 Flying Fortress، B-29 Superfortress و B-52 Stratofortress می شوند.

یقیناً مشخصات بی -۵۲ زیاد قابل دقت تر است. این هواپیما به قدری بزرگ است که برای برخاستن و فرود نیاز به مجموعه ای منحصر به فرد از توانایی ها و ارابه های فرود اختصاصی دارد. این بمب افکن دارای هشت موتور توربوفن پرت اند ویتنی است که هر کدام نزدیک به ۱۷,۰۰۰ پوند نیروی پیشرانه تشکیل می کنند. طول بال های آن ۵۶.۳ متر است، ۴۸.۵ متر طول دارد، می تواند با حداکثر شدت ۱,۰۴۰ کیلومتر در ساعت پرواز کند و برد آن ۱۴,۰۸۰ کیلومتر است. بی -۵۲ مدرن علی رغم بزرگی اش، تنها به پنج خدمه برای فعالیت نیاز دارد که شامل فرمانده، خلبان، مسیریاب، افسر جنگ الکترونیک و اپراتور رادار می شود.

این بمب افکن افسانه ای اکنون تا این مدت در سرزمین آمریکا عملیاتی است و از سال ۱۹۵۲ در خدمت است. این دوران طویل خدمت گواهی فرد دیگر بر ویژگی های طراحی پایدار و کارآمد برخی از هواپیماهای نظامی بعد از جنگ جهانی دوم است که آن ها را بیشتر از نیم قرن سپس تا این مدت قابل منفعت گیری کرده است. نقش مهم تازه این بمب افکن که در اصل به گفتن یک بمب افکن ارتفاع بالا در نظر گرفته می شود، فراهم کردن قابلیت دعوا سریع در هر نقطه از جهان با سلاح های دقیق هسته ای و غیر هسته ای برای ایالات متحده است. نسخه های مدرن حداکثر ظرفیت حمل ۳۱.۷۵ تن را فراهم می کنند که به زودی تا نزدیک به ۵۰ درصد ارتقا خواهد یافت که این هواپیما را در قسمت خود بی رقیب می سازد. به این ترتیب انتظار می رود B – ۵۲ تا سال ۲۰۴۰ در خدمت باقی بماند.

۵- جنگنده Mikoyan-Gurevich MiG-17

میگ -۱۷ میکویان – گورویچ که توسط ناتو “فرسکو” نامیده می شود، تاریخ پر حادثه ای داشته و از زمان اغاز تشکیل در سال ۱۹۵۱ در بیشتر از ۲۰ ارتش جهان خدمت کرده است. مسئله قابل دقت در ظاهر این هواپیما، دماغه فرو رفته با آن بعد سوز تخت در تکه عقب است که ظاهری همانند سیگار به آن می دهد.

نسل قبلی آن یعنی میگ -۱۵ در جنگ کره با پیروزی خدمت کرد و این جت به روز شده با بدنه کشیده تر و بال های تیزتر، چابک تر می بود. تسلیحات آن شامل سه توپ و ۱۶ راکت است و می تواند به شدت ۱,۱۳۸ کیلومتر در ساعت برسد.

اولین دستاورد مهم میگ -۱۷، جنگ ویتنام می بود که توسط نیروی هوایی ویتنام شمالی به کار گرفته شد، جایی که در آن Silver Swallow لقب گرفته و در برابر اف -۱۰۵ ها و اف -۴ های ایالات متحده قرار گرفت. اگرچه این هواپیماها در قیاس با میگ چندان مانورپذیر نبوده است، اما برتری سرعتی نسبت به جنگنده روسی داشته و در نهایت ۱۰۵ فروند از آن ها را در طول درگیری سرنگون کردند.

بعد از ساخت در سرزمین روسیه و این چنین لهستان، چین و چکسلواکی، بیشتر از ۹,۰۰۰ فروند در زمان کوتاهی تشکیل شد تا این که در سال ۱۹۵۸ تشکیل آن متوقف شد. این جت جنگنده مافوق صوت قدیمی با این که امروزه چیزی متعلق به قبل است، اما تا این مدت هم در ارتش تانزانیا عملیاتی است.

۴- تانک M47 Patton

بعد از جنگ جهانی دوم، ارتش آمریکا نیاز به بروزرسانی تانک های پتن، پرشینگ و شرمن را که در طول جنگ منفعت گیری می شدند، حس کرد. نتیجه آن واحد M۴۷ پتن می بود که در سال ۱۹۵۰ راه اندازی شد و به نام ژنرال افسانه ای جورج اس. پتن که پنج سال پیش مرده می بود، نامگذاری شد.

M۴۷ پتن با زره پوش چهار اینچی خود زیاد مستحکم و با موتور دوگانه توربو V12 خود که ۸۱۰ اسب بخار قوت تشکیل می کرد، قوی می بود. با نهایت شدت بیشتر از ۵۹ کیلومتر در ساعت، بیشتر از ۱۱ کیلومتر در ساعت سریع تر از نسل قبلی خود یعنی M۴۶ پتن می بود و با توپ ۹۰ میلی متری و مسلسل های کالیبر ۳۰ و ۵۰ با قابلیت های ضدهوایی، به خوبی مسلح شده می بود.

در حالی که تانک M۴۷ پتن تا این مدت در سال های اولیه تشکیل خود می بود، ایالات متحده در حال کار بر روی جانشین آن یعنی M۴۸ می بود که از تعداد بسیاری جهات برتر می بود و در سال ۱۹۵۳ داخل خدمت شد. این تانک که تنها نزدیک به یک دهه در ارتش آمریکا در سرویس می بود، بعدها توسط کشورهای گوناگون از جمله کره جنوبی، ترکیه، یوگسلاوی، اسپانیا و پاکستان به کار گرفته شد و نسخه مدرن شده آن اکنون در ارتش ایران عملیاتی است.

۳- تانک T-54/T-55

T – ۵۴ به گفتن جانشین تانک افسانه ای T – ۳۴، کار سختی برای پر کردن جای خالی این تانک متعلق به دوران جنگ جهانی دوم داشت. نمونه اولیه آن در سال ۱۹۴۶ و بلافاصله بعد از جنگ ساخته شد و در سال ۱۹۴۷ به تشکیل زیاد رسید. آن ها به همراه نسخه خواهر خود، تی ۵۵ اصلاح شده، از پر منفعت گیری ترین تانک های تاریخ می باشند که تا سال ۱۹۸۱ تشکیل می شدند. آن ها در جنگ اعراب و اسرائیل و جنگ ویتنام نیز وجود داشته و در اروپای شرقی، خاورمیانه و آفریقا به فعالیت ادامه دادند.

تی -۵۴ دارای یک توپ مهم ۱۰۰ میلی متری، یک مسلسل ۷.۶۲ میلی متری روی برجک و یک موتور V۱۲ با قوت ۵۲۰ اسب بخار می بود. اضافات قابل ذکر در T – ۵۵ شامل یک اسنورکل که به آن اجازه می دهد تا به عمق بیشتر از پنج متر زیر آب برود، زره اضافی، ترقی موتور، پوشش ضد تشعشع و تجهیزات تشخیص تشعشع می بود که مورد تازه بازتابی از تهدید بزرگ هسته ای جنگ سرد در زمان تشکیل این تانک است.

باتوجه به به قدمت طویل آن، اگر فکر می کردید که T – ۵۴ تا به حال حتماً بازنشسته شده است، کاملاً نادرست می کنید. با این حال، این تانک روسی تا این مدت هم در چندین ارتش از جمله افغانستان، کوبا، اتیوپی، عراق و نیجریه عملیاتی است. اخیراً روسیه نیز ناچار شده واحدهای بسیاری از این تانک را به گفتن توپخانه در خط مقدم اوکراین به خدمت بگیرد، چرا که به علت تلفات سنگین در جنگ اوکراین، نیروی تانک این سرزمین تا ۱۵۰ دستگاه در ماه با افت روبه رو می شود.

۲- تانک M3 Stuart

پیش از ورود به جنگ جهانی دوم، آمریکا به متفقین نظر پشتیبانی از طریق تجهیزات اجاره ای را داد که شامل تانک M۳ استوارت می شد. انگلیسی ها این سلاح ها را در نبرد شمال آفریقا تحت فرماندهی ژنرال برنارد «مونتی» مونتگومری به کار گرفتند و برای قابلیت مطمعن بالا، شدت و ساختار مستحکمشان مورد تحسین قرار گرفتند.

در حالی که تانک های ام ۳ استوارت تانک های کوچکی بودند، با تانک های پانزر آلمانی قابل قیاس نبودند و برجک های بلند آن ها، آن ها را در برابر دعوا تانک های زیاد قوی تر آلمانی صدمه پذیر می کرد. آن ها علاوه بر توپ ضدتانک ۳۷ میلی متری مهم، زرهی به ضخامت یک و نیم اینچ و تا چهار مسلسل داشتند.

تانک M۳ استوارت به تعداد زیاد توسط شرکت American Car and Foundry آمریکا در انواع گوناگون تشکیل شد، از جمله پیکربندی های بدون برجک که به گفتن نفربر منفعت گیری می شد و نسخه Satan به معنی «شیطان» که یک شعله افکن را در خود جای داده می بود. این تانک تا این مدت هم به گفتن یک وسیله نقلیه آموزشی در ارتش پاراگوئه عملیاتی است، اگر چه از سال ۱۹۴۱ در سرویس بوده است.

۱- تانک T-34

تی -۳۴ که در اواخر دهه ۱۹۳۰ گسترش یافت، در پیروزی روسیه در جبهه شرقی جنگ جهانی دوم موثر می بود و در نهایت به تحول مسیر جنگ جهانی دوم به سود متفقین پشتیبانی کرد. ترکیب تحرک، ساختار مستحکم و زمخت و قوت آتش آن را به حریفی قوی برای تانک های آلمانی همانند واحدهای معروف پانزر تبدیل کرده می بود. این تانک در کارخانه هایی در خارکف و استالینگراد تشکیل می شد، تانکی که در استالینگراد قیمت خود را به گفتن یک ماشین جنگی قوی ثابت کرد.

در طول جنگ، T – ۳۴ دستخوش تغییرات و بروزرسانی های مختلفی در طراحی خود شد که تبدیل مدل ها و انواع مختلفی گردید. تغییراتی در ضخامت زره، ترقی موتور و طراحی برجک آن به وجود آمد، اما ویژگی های مهم آن دست نخورده باقی ماندند. این موارد شامل توپ مهم ۷.۶۲ میلی متری قوی، شنی های عریض که امکان توزیع وزن بهتر و تحرک آفرودی را فراهم می کرد و زره شیب دار آن می بود که در منحرف کردن گلوله های دشمن موثر می بود.

T – ۳۴ تا این مدت هم در خدمت است، که گواهی بر میراث و ماهیت مستحکم این یادگار جنگ جهانی دوم است که در گسترش تانک های مدرن زیاد تاثیرگذار می بود. این دارایی مورد قیمت تا این مدت هم در ارتش های کره شمالی، لائوس، ویتنام، یمن و گینه وجود فعال دارد.