به نقل از برنا؛ دبیر دبیرخانه کشوری درس فیزیک در آموزش و پرورش، ضمن تحلیل سوالات طراحی شده در آزمون‌های نهایی فیزیک پایه دوازدهم (از زمان استقرار نظام آموزشی ۳-۳-۶  تا کنون) سطح کلی سوالات امتحانی را «متوسط » ذکر کرد.

دکتر توحید گنج با اصرار بر این که بنا برنتایج به دست آمده  از این تحلیل، همه سوالات طراحی شده در آزمون‌های نهایی فیزیک در طول سالهای ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۲، برگرفته از متن و محتوای کتاب درسی، به گفتن مهم‌ترین منبع در نظام آموزشی بوده است افزود: سوالات مبتنی بر اهداف کتاب درسی به گفتن محتوای رسمی آموزش دانش آموزان و سطوح استاندارد شناختی طراحی شده است.

هیچ سوالی خارج از محدوده و اهداف کتاب مطرح نشده است

گنج با گفتن این که در این مطالعه مقدار «همپوشانی» سوالات طراحی شده در آزمونهای نهایی با محتوای کتاب فیزیک نیز مورد بازدید قرار گرفته است اظهار کرد: نتایج این پژوهش نشان داد که قسمت‌های گوناگون راه اندازی دهنده محتوای کتاب و نمرات ملاک در حیطه‌های یادگیری برای طراحی سوالات، مد نظر قرار گرفته‌اند تا مقدار یادگیری دانش آموزان از اهداف آموزشی کتاب درسی در سطوح گوناگون را مورد سنجش قرار دهند.

او همین طور گفت: نتیجه این مطالعه حاکیست که همه تکه‌های راه اندازی دهنده کتاب درسی اعم از توضیحات، متن درس،مثال‌ها، سوال‌ها، تمرین‌های داخل و آخر فصل‌ها به همراه نمودارهای مربوط به اهداف آموزشی کتاب فیزیک، در سوالات طراحی شده مورد دقت قرار داشته است.

دبیر دبیرخانه راهبری درس فیزیک در جواب به این که آیا دانش‌آموزان کم برخوردار که به کتاب‌های پشتیبانی آموزشی دسترسی ندارند، توانایی پاسخگویی به سوالات را داشتند و می‌توانستند با مطالعه کتاب درسی از بعد سوالات بر همراه شوند او گفت: بلی؛  به علت این که هیچ سوالی خارج از محدوده و اهداف کتاب مطرح نشده است، اگر دانش‌آموزی کتاب وزارتی(درسی) را  کامل مطالعه کرده و یاد گرفته باشد از بعد پاسخگویی به سوالات بر می‌آید.

سطح سختی سوالات طراحی شده در حد «متوسط» 

گنج با جمع‌بندی داده‌ها و نتایج حاصل از این تحقیق به چند مسئله اشاره کرد و افزود: هیچ سوالی خارج از محتوا و اهداف کتاب درسی در هیچ نوبت آزمون نهایی طراحی نشده و سوالات مطرح شده در آزمون در هیچ نوبتی دشوار نبوده‌اند، بلکه اکثر سوالات در سطح «متوسط» طراحی شده بودند.

او همین طور گفت: تحلیل آزمون‌ها از این نوشته حکایت دارد که طبق معمولً در سال‌های قبل تیپ و نوع سوالات، تکرار شونده بوده و تقریبا قالب مشخصی داشتند لذا طبق معمول اگر فردی نمونه سوالات سال‌های قبل را مرور و حل می‌کرد، نمره قابل قبولی کسب می‌کرد که به نظر می‌رسد همین امر علتشده می بود دانش آموزان اشتیاق بسیاری به مطالعه کامل کتاب درسی و آموزش مفاهیم آن نداشته باشند.

پیشنهاد‌ای به دوازدهمی‌ها؛ تا زمان پایان کتاب درسی سر کلاس حاضر شوید

گنج با اصرار بر این که مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و تاثییر اسبق تحصیلی در کنکور، علتامیدواری درمورد برگشتن مرجعیت آموزشی به کتاب و کلاس درسی و جایگزینی یادگیری پایدار به جای یادگیری مسئله و تست محور شده است، او گفت: اگر فردی می‌خواهد در آزمون نهایی نمره بهتری کسب کند ملزوم است کل کتاب درسی را با دقت بخواند و همه سوال‌ها، مثال‌ها و تمرین‌های کتاب را با دقت به نمودارهای مربوط به مفاهیم کتاب درسی، کار کند.

وی در آخر سخن بگویید‌های خود به دانش آموزان پایه دوازدهم امسال پیشنهاد کرد که برای آمادگی در آزمون نهایی فیزیک، هیچ بخشی از کتاب درسی را حذف نکنند و مطابق برنامه مدرسه و تا زمان پایان کتاب درسی، زمان یادگیری را مغتنم شمرده و سر کلاس درس وجود داشته باشند.

این در حالیست که محسن زارعی رئیس مرکز ارزشیابی و ضمانت کیفیت نظام آموزش و پرورش نیز در او مباحثه با ایسنا، در جواب به این که گفتن می‌بشود سطح سوالات طراحی شده برای آزمون‌ نهایی «متوسط به بالا» بوده است که این کار شائبه سختی سوالات را برای دانش‌آموزان شهرهای کوچک و حاشیه‌ای به لحاظ عدم دسترسی با لیاقت به آموزش با کیفیت بدنبال دارد، گفت: در این رابطه دبیرخانه‌های راهبری آموزش و پرورش کارهای تحقیقی خوبی انجام داده‌اند که بر پایه آن؛ درصدی از سوالات متوسط به بالا بوده است و نسبت به سالهای قبل این درصد زیاد تر شده است؛ یقیناً یک آزمون استاندارد هم همین است.

او گفت: طراحی سوالات فقط از کتب درسی است و از طراحان خواسته شده درصدی از سوالات به سوالات آسان‌ و قسمت عمده سوالات در حد «متوسط » باشد. این چنین تعدادی از سوالات، سطوح بالای شناختی را مورد ارزشیابی قرار می‌دهد.

زارعی اصرار کرد: هنگامی می‌گوییم آزمون نهایی است یعنی رویکرد، ارزشیابی دانش‌آموزان سراسر سرزمین است؛ به عبارت دیگر سوال طراحی شده برای کل سرزمین یکسان است.

وی یادآور شد: در طراحی سوال یکی از قواعدی که مراعات می‌کنیم این است که از طراحان سراسر سرزمین منفعت ببریم و این نوشته ناظر به دانش آموزانی است که در مناطق گوناگون سرزمین مشغول تحصیل می باشند و طراحی اینگونه صورت می‌گیرد. قطعا این طراحی سوالات برای سراسر سرزمین یکدست خواهد می بود و یک نمونه سوال اراعه خواهد شد اما این که در طراحی سوالات تفکیک مناطق کمتر برخوردار از مناطق برخوردار لحاظ بشود، باید او گفت که در اظهار نتایج ، «سهمیه بندی مناطق» بر پایه اسبق تحصیلی لحاظ می‌بشود و آنجاست که این تقسیم اتفاق می‌افتد.