دانشمندان برای اولین‌بار نشان داده‌اند که توانایی عشق رمانتیک چطور می‌تواند سیستم فعال‌ساز رفتاری (BAS) مغز را تحول دهد. زمان توانایی عشق، سیستم فعال‌ساز رفتاری بر دیگر عملکردهای شناختی و محرک‌های بیرونی تسلط می‌کند. به این ترتیب، همه تمرکز مغز روی یک فرد معطوف می‌بشود.

عشق زمان‌‌ها است که دانشمندان را سردرگم کرده است و آن‌ها اطلاعات بسیاری درمورد نحوه تکامل آن ندارند. اکنون دانشمندان دانشگاه کانبرا، دانشگاه ملی استرالیا و دانشگاه جنوب استرالیا در مقاله‌ای یک قدم به حل این معما نزدیک‌تر شده‌اند. آن‌ها به بازدید ۱٬۵۵۶ نفر از جوانانی پرداختند که خود را عاشق می‌دانستند. مقصد آن‌ها کشف مسیرهای شیمیایی و محرک‌های رفتاری ناشی از قوت عشق در مغز می بود.

آن‌ها سیستم فعال‌ساز رفتاری را زیرنظر گرفتند. این سیستم در عکس العمل به توانایی احساسات مثبت، همانند شوق و نشاط، فعال می‌بشود. BAS این چنین رفتارهایی را اغاز می‌کند که می‌توانند به پاداش یا یک خروجی سودمند منجر شوند.

پژوهش‌های قبل نقش BAS را در افزایش حساسیت جنسی در زنان و مردان روشن کرده بودند. این چنین می‌دانیم که هورمون اکسی‌توسین زیاد تر با عشق مرتبط است. هنگامی با فردی که عاشقش هستیم مواجه می‌شویم، جریان اکسی‌توسین در سیستم عصبی و رگ‌های خونی ما اغاز می‌بشود. اما به‌نظر می‌رسد عشق مکانیسم‌های پیچیده‌تری را در مغز فعال می‌کند.

عشق با مغز ما چه می‌کند؟

پژوهشگران دریافتند که فعالیت سیستم فعال‌سازی رفتاری علت مهم این است که یک فرد ــ همان معشوق ــ به‌شدت در مرکز دقت انسان عاشق قرار می‌گیرد. BAS به‌سادگی همه محرک‌های مربوط به معشوق را در برتری می‌گذارد. این ترکیب اکسی‌توسین و دوپامین است که این اهمیت اختصاصی را برای معشوق در مغز تشکیل می‌کند.

خصوصیت سیستم فعال‌ساز رفتاری این است که تأثیر آن در مغز فراگیر است و به یک ناحیه خاص محدود نمی‌بشود. حساسیت بالای BAS با فعالیت بالای تَگمِنتوم شکمی و قشر مدار پیشانی ربط دارد. این چنین عکس العمل‌پذیری پاداشی BAS با فعالیت زیاد تر قشر پیش‌پیشانی جانبی، قشر سینگولیت قدامی و جسم مخطط شکمی در مغز مرتبط است. درحالی‌که محرک BAS فعالیت پوتامن، هسته دم‌دار و تالاموس را افت می‌دهد.

دانشمندان از پیش می‌دانستند که تحول در حجم ماده خاکستری در قشر پیش‌پیشانی شکمی و لوب آهیانه‌ای تحتانی با مقدار فعالیت BAS ربط دارد. این چنین سطح انتقال‌دهنده عصبی گلوتامات در شبکه پاداش مغز می‌تواند علتتفاوت عکس العمل‌پذیری پاداشی BAS در افراد گوناگون بشود. هر دو این ساختارها هم‌پوشانی بالایی با ساختارهای مشاهده‌شده عشق در مغز دارند.

این مکانیسم پیچیده علتمی‌بشود تا محرک‌های معشوق در مغز فرد ارزشی بالاتر از همه محرک‌ها تشکیل کنند. این تغییرات خود را به‌صورت رفتارهایی ابراز خواهند داد که در آن فرد معشوق خود را کاملاً بی‌نقص می‌پندارد و کل زندگی روزانه خود را به او تعلق می‌دهد.

دانشمندان تصمیم دارند در قدم سپس با منفعت گیری از تکنیک fMRI به بازدید تفاوت مسیرهای شیمیایی و فعالیت BAS در عکس العمل‌های شناختی زنان و مردان بپردازند. این چنین پژوهشی نه‌تنها مکانیسم‌های عشق در مغز را روشن‌تر می‌کند، بلکه بینش‌هایی درمورد تاریخ تکاملی عشق فراهم می‌آورد.