تازه ترین یافته‌های باستان‌شناسان در استان مرکزی هِنان در چین از یک کاخ ۴٬۰۰۰ ساله و تأسیسات ذخیره غلات پرده برداشته‌اند. این کشف، به‌همراه معبد ژوکیو (Zhuqiu) و شهر محصور باستانی شین‌می (‌Xinmi) شگفتی‌هایی از معماری و کشاورزی اولیه چینیان را آشکار می‌کنند. باستان‌شناسان نظر دارند این یافته‌ها باقی مانده دودمان سلطنتی شیا (Xia) می باشند که تعداد بسیاری از تاریخ‌دانان آن را تنها یک اسطوره می‌دانند.

کشف باقی مانده کاخ ۴٬۰۰۰ ساله و معبد ژوکیو و شهر شین‌می اهمیتی زیاد زیاد به سایت‌های باستان‌شناسی استان هنان می‌دهد.

کاخ تازه کشف‌شده در ساحل شرقی رودخانه ژن‌شویی (Zhenshui) در شهر باستانی محصور قرار دارد. پی این سازه از جنس خاک کوبیده‌ شده است و مساحتی ۶۰ در ۳۰ متر را پوشش می‌دهد. در این مساحت ۱٬۸۰۰ مترمربعی آثاری از یک سازه بلند، تراس‌ها و صومعه‌های اطراف و یک حیاط مرکزی دیده می‌بشود.

شکل پی و سوراخ‌های ستون‌ها حاکی از آن است که سازه مهم مجموعه کاخ و تراس‌های باشکوه آن در شمال و جنوب و صومعه‌ها در شرق و غرب قرار داشتند. این کشف فهمیدن باستان‌شناسان را از شهرسازی باستانی و معماری سازه‌های دودمان شیا دگرگون می‌کند.

هم‌زمان، بیشتر از ۱۰۰ مورد از باقی مانده این تمدن باستانی در سایت باستان‌شناسی معبد ژوکیو کشف شده‌اند. یکی از این باقی مانده قابل‌دقت، ساختمان‌های دایره‌ای ذخیره غلات است که شباهت بسیاری به انبارهای دودمان شیا دارد. اهمیت این ساختمان‌ها در این است که ظرافت‌های تکنیک‌های اولیه کشاورزی غلات و تکنیک‌های ذخیره محصول را آشکار می‌کند.

دودمان شیا؛ اسطوره یا حقیقت؟

دودمان شیا (۲۰۷۰ تا ۱۶۰۰ قبل از میلاد) اولین دودمانی در چین می بود که دولت راه اندازی داد. به عبارت دیگر، شیا اولین دودمان سلطنتی چین است. دودمان شیا درنهایت به‌دست دودمان شانگ (Shang) از بین رفت.

حفاری‌های باستان‌شناسی قرن بیستم بقایایی را آشکار کردند که با توصیفات مورخان قدیمی چینی از این دودمان همخوانی داشتند.

علی‌رغم این‌ موارد، نظریه غالب در بین مورخان این است که دودمان شیا در حقیقت وجود نداشت و ساخته ذهن مورخان سلسله‌های پادشاهی بعدی چین می بود. مقصد مهم این مورخان، خصوصاً مورخان دوران سلطنت دودمان ژو (Zhou)، تشکیل یک مدل پیشاتاریخی برای سلطنت موروثی در چین می بود.

تعداد بسیاری از این مورخان هم چنان نمی توانند توضیح دهند که چرا یافته‌های تازه در سایت‌های باستان‌شناسی استان هنان نظریه آن‌ها را نقض می‌کند. از طرف دیگر، باستان‌شناسانی که نظر دارند این یافته‌ها متعلق به سلسله شیا می باشند، از اثبات نظریه خود ناتوانند. این گمان وجود دارد که این باقی مانده کشف‌شده درواقع متعلق به اغاز دودمان شانگ باشند.

کشف هر مدرک جدیدی می‌تواند یکی از تکه‌های پازل را برای باستان‌شناسان آشکار کند. این گمان وجود دارد که با کشف‌های زیاد تر، تاریخ‌دانان ناچار شوند تاریخ دودمان شیا را از ابتدا بنویسند و چارچوب سلسله‌های پادشاهی چین را در تاریخ عقب ببرند.