به نقل از خبرنگار فرهنگی ،‌ جمال یزدانی عضو ستاد تحول رسانه ملی و حجت‌الاسلام مرتضی روحانی مدیر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی درمورد اندیشه و رسانه او گفت و گو کردند؛ مجری برنامه تلویزیونی «جام‌جم» در خصوص مختصات رسانه‌ اندیشه‌محور و چه مقدار اندیشه توانسته در خدمت رسانه‌ها باشد سؤالی نقل کرد که حجت‌الاسلام روحانی این‌گونه جواب داد: دو ماموریت کلی را می‌توان برای رسانه برشمرد که در ساحت اندیشه چه کاری می‌تواند انجام دهد. کاری که غالباً از ما توقع دارند و در رسانه به شکل عمومی‌تر و ساده‌تری پیش برود که این کارکرد، کارکرد غلطی نیست. من مقاومتی در روبه رو این ندارم اما علاوه بر این رسانه یک کار دیگر و مهمتر از این‌ها هم دارد. رسانه موظف است مسائل مهم جامعه را برای نهاد علم نقل کند.

جمال یزدانی که از نویسندگان و تولیدکنندگان متنی است که تحت گفتن سند تحول رسانه ملّی از آن یاد می‌کنند؛ او در جواب به این سوال که سند تحول صداوسیما در باب اندیشه چه مختصاتی برای یک رسانه اندیشه‌محور و یا اندیشه پایه طراحی کرده است، خاطرنشان کرد: ما پیش از این‌ها با وضعیتی در رسانه ملّی روبه رو بودیم که حوزه اندیشه به خصوص اندیشه گفتمان انقلاب اسلامی در کنج شوراهای سیاستگذاری بالادستی و شبکه چهار یا نهایتاً برنامه معارفی محصور شده می بود. کار رسانه مداوم در حال انتخاب است؛ این که من این مجری را انتخاب می‌کنم که من این میهمان را می‌آورم؛ این که من این دکور را می‌زنم و این ترکیب را در کنداکتور کنار هم می‌آورم. این‌ها همه انتخاب شد و این که پشت این انتخاب چه منطقی است؛ این‌ها اندیشه را شکل می‌دهد.

او گفت: ما با یک وضعیتی در رسانه روبه رو بودیم که به طور کشکولی به همه‌چیز پرداخته می‌شد. برای مثالً فکر کنید که در مناسبت‌ها و دهه‌ مهدویت برخی به گزاره‌ها و اندیشه انجمن حجتیه می‌پرداختند و در برخی از برنامه‌های سرگرم‌کننده و این چنین سریال‌ها گفتمان غرب‌زده نقل می‌شد. هنگامی جریان اندیشه‌ای در رسانه‌ای آن هم به عظمت رسانه ملی در سطوح مدیریتی از خرد تا کلان سازمان صداوسیما یعنی از آن مدیرگروه تا مدیر شبکه تا مدیران کلان سازمان صداوسیما به جهت اندیشه‌ای تضعیف می‌بشود و کار به دستِ اندیشه‌گردها، ضداندیشه‌ها و یا فرم‌گرها و صاحبان اندیشه‌های رقیب می‌افتد.

یزدانی به این مسئله اشاره کرد: نرم‌افزار سازمان صداوسیما ویروسی است و از این جهت مشکل دارد. به همین علت همه مفاد سند تحول ناظر به حل همین قضیه است؛ اتفاقاً یکی از ویژگی‌های صنعتی به نسبت اسناد فرد دیگر که قبل از این در سازمان صداوسیما وجود دارد این است که قضیه را انتخاب کرده و روی آن متمرکز شده و آن قضیه نرم‌افزار است. قضیه همان محتوای اندیشه سازمان صداوسیما است. این قسمت دچار ویروس‌های متعدد شده است.

 عضو ستاد تحول صدا و سیما در ادامه پافشاری کرد: جریان اندیشه باید در سر خط زنجیره تشکیل قرار بگیرد به جای این که فقطً آن را در سطوح سیاستگذاری قرار دهیم یا به طور محدود به آن بپردازیم. یعنی اگر گزارش ورزشی داریم پشتوانه گزارش‌های ما «اندیشه» باشد چه کمکی می‌تواند به دو کلیدواژه مبنایی «عدل گستری» و «هویت محوری» کند. اگر آشپزی را به گفتن یکی از فرم‌های پرطرفدار متنوع در سازمان صداوسیما را درنظر بگیریم پشتوانه اندیشه‌ای داشته باشد، قطعاً می‌توانیم در این قسمت هم ناظر تحولاتی در عرصه سازوکار و رویکردها باشیم. تحول در این سازوکارها می‌تواند حوزه اندیشه سازمان صداوسیما را تحکیم کند.

یزدانی به کلیدواژه عدل گستری اشاره کرد و افزود: یکی از او گفت و گو‌هایی که در سند تحول رسانه ملّی پیش‌بینی شده تحول در نوشته با تشکیل قرارگاه یا همان کارگروه موضوعی است. شاخص‌های متنوعی در این سند طراحی شده که به برتری‌هایی برمی‌گردد که مقام معظم رهبری در حکم آقای جبلی به گفتن رئیس صداوسیما آورده‌اند. برای مثالً یکی از کلیدواژه‌های مهم ما «عدل گستری» است که در چهار دهه قبل رسانه ملّی لااقل ۳۰ درصد از جامعه ایرانی که جامعه روستایی‌اند را یا تحقیر کردیم و یا اصلاً آنها را در آنتن رسانه ملّی ندیده‌ایم. در حالی که در رسانه‌های دنیا یک ژانر دلنشین، ژانر روستایی است که اینجا به چند برنامه همچون کارهای آقای اقبال واحدی بسنده می‌شد.

حجت‌الاسلام روحانی ناظر به سخن بگویید‌های یزدانی درمورد عدل گستری این مسئله را نقل کرد: من با ساده‌سازی این مسئله که شما درمورد روستا یک خط خبر بروید بگویید عدل‌محوری اتفاق افتاده و یا روستاییان روی آنتن تلویزیون دیده شده‌اند مخالفم و در روبه رو این نوع سخن بگویید‌ها،‌ مقاومت می‌کنم. چون ما را سر جای اول‌مان که نگه می‌دارد بلکه ما را به عقب‌تر هم هدایت می‌کند. در جریان سخن بگویید‌های آقای یزدانی شنیدیم که سندهایی بودند که در صداوسیما ماندند و به اجرا نرسیدند. این سند تحول رسانه ملّی که نوشته‌اید سه سال است آقای جبلی آمدند و آیا این سند روی آنتن آمده است؟ چه کاری برای این سند تحول انجام دادید که همانند سندهای قبلی نشود؟

یزدانی در جواب به سخن بگویید‌های حجت‌الاسلام روحانی پافشاری کرد: سند هیچ‌زمان به خودی خود کاری نمی‌کند و نیاز به نرم‌افزار اجرایی است که شما بتوانید سازوکار اجرایی آن را کنار هم قرار دهید تا اجرایی بشود. اولین وجه اختلاف این سند می‌تواند دقت و تمرکز بر روی قسمت اندیشه است همان نوشته نرم‌افزاری که اشاره کردم. اتفاقاً هنگامی نوشته تحول را به نوشته اندیشه وابسته می‌کنید حتماً زمان بیشتری را می‌طلبد و با یک سال دو سال قطعاً اتفاق نمی‌افتد.

حجت‌الاسلام روحانی با اشاره به این که رسانه ملی اگر قرار باشد در حوزه اندیشه تحولی اتفاق بیفتد باید به آرمان های انقلاب منتظم باشد، افزود: رسانه ملی اگر قرار باشد در حوزه اندیشه در آن تحولی رقم بخورد باید به آرمان‌های انقلاب منتظم باشد. من برای این که از آرمان‌های انقلاب سخن بگویید کنم یا از شهید مطهری بگویم این جمله را می‌خوانم از شهید مطهری «من به جوانان و طرفداران اسلام را هشدار می‌دهم که خیال نکنند راه نگه داری معتقدات اسلامی جلوگیری از ابراز نظر دیگران است و از اسلام فقط با یک نیرو می‌توان پاسداری کرد و آن علم است و آزادی دادن به افکار ناموافق و روبه رو روشن و صریح با آنهاست» قضیه ما این است که چرا فلان روشنفکر به سازمان صداوسیما نمی‌آید. ما در این دوره آنتن را هم از حامد کاشانی می‌گیریم؛ هنگامی این اتفاق افتاد به روشنفکر می‌گوییم آنتن را از این فرد گرفتم تکلیف تو دیگر معلوم است.

وی خاطرنشان کرد: سخن من اینجاست اتخاذ موضع کردن به معنی این نیست که ما با فرد دیگر او مباحثه نکنیم و اگر فرد دیگر را ورود می‌دهیم به کارمان فرمایشی باشد. در همین سازمان صداوسیما برنامه سوره را می‌ساختم خدمت یکی از مدیران عالی رتبه رسیدم و آن بزرگوار او گفت این برنامه سوره سر و صدا دارد؛ یک طوری بسازید که سر و صدا نکند و به ما زنگ نزنند! گفتم آقای فلان شخص من بلد نیستم. ما یک موضوعی داریم به اسم عقل و نقل اگر بیاییم بگویم عقل و نقل همانند هم می‌همانند آقای فلان شخص غمگین می‌بشود و اگر بگوییم همانند به هم نیستند یکسری دیگر غمگین خواهد شد. این که من از آقای یزدانی می‌شنوم انتخاب‌گری کرده‌اند سخن درستی است اما مهم آن است این انتخاب‌گری بر چه مبنا و معیاری انجام شده است.  قرار است تبدیل به چه صورت‌بندی محتوایی بشود.

یزدانی در آخر خاطرنشان کرد: ازمایش ها قبل را داشتیم و هنگامی مهندسی معکوس می‌کنید رمز پیروزی آنها توانایی است و اگر برنامه‌ای به پیروزی می‌رسد به نظرم نقطه قوت آن‌ها صراحت‌شان است.

انتهای مطلب/