مستندهای علمی عامه پسند یک ژانر سینمایی است که اطلاعات، آموزش و سرگرمی را با هم ترکیب می‌کند. آنها داستان‌ها، اکتشافات و اتفاق‌های جذابی را به ما نشان خواهند داد که زیاد تر از دقت ما دور خواهد شد. در این نوشته از ویجیاتو ۱۰ مستند وجود دارد که من به هر فردی که می‌خواهد افق نگاه خود را گسترش دهد و چیز جدیدی یاد بگیرد پیشنهاد می‌کنم. خب، راستش را بخواهید، همه این نوع مستند را دوست ندارند، اما احتمالا برای لحظه‌ای دقت شما را به چند مورد از بهترین‌هایی جلب کنم که بعد از تماشای آنها، نگاه شما به جهان را تحول می‌دهد.

این چنین دیدن این جنس مستند‌ها ایده عالی برای خانواده‌ها است که فرزندان کوچکتر خود را که این روزها همیشه مشتاق این نوع سرگرمی‌ها نیستند، آموزش دهند. برخی از مستندها زندگی را منقلب می‌کنند و دیدگاه مخاطب را نسبت به جهان تحول خواهند داد. مستند برای افرادی است که در رابطه جنبه‌های گوناگون جهان کنجکاو می باشند و چشم اندازی تازه را جستوجو می‌کنند. بعد در ادامه با معارفه ۱۰ مستند که نگاه شما به جهان را تحول خواهد داد، همراه ما باشید.

Cosmos: A Spacetime Odyssey

این مجموعه مستند ادامه‌ای از آثار کلاسیک برآمده از سال ۱۹۸۰ است که در آن کارل سیگان ما را از طریق واکاوی اسرار حاضر در همه چیز جهان راهنمایی می‌کرد. اما در نسخه تازه، به رهبری نیل دگراس تایسون، ما به گفتن مخاطب حتی زیاد تر دانش، تجسم‌های قشنگ و داستان‌های الهام بخشی از این جهان دریافت می‌کنیم. ما در این مستند می‌آموزیم که جهان چطور تشکیل شده است، گرانش چطور کار می‌کند، سیاهچاله‌ها چیست، زندگی در زمین چطور تکامل یافته است و زیاد چیزهای دیگر.

این سفری است که هم طرفداران نجوم و هم افرادی را که به تازگی ماجراجویی خود را با فضا اغاز کرده‌اند خوشحال خواهد کرد. این چنین یک گزینه عالی برای جلسات خانوادگی است، جایی که نه تنها بزرگسالان، بلکه کودکان نیز می‌توانند دانش خاصی را به دست آورند که به روشی قابل دسترس اراعه می‌بشود. برای من این مستند یک مکاشفه است. من آن را از صمیم قلب پیشنهاد می‌کنم. و اگر فردی نمی‌دانست، باید بداند میزبانی که در ابتدا به گفتن رهبر این مستند ذکر شد مسئول حذف پلوتون به گفتن نهمین سیاره منظومه شمسی است، به همین علت است که اکنون پلوتو در دسته کوتوله‌ها قرار می‌گیرد.

Our Planet

این مجموعه علمی محبوب دو فصلی یک شاهکار واقعی است که زیبایی و تنوع سیاره ما را به مخاطب مشخص می کند. مکانی که ما باید از آن مراقبت کنیم، همانطور که حتی یکی از فضانوردان ناسا به آن اشاره کرد و زمین را الماس آبی واقعی در بین تاریکی نامید. من کاملا با این سخن موافقم. اما در برگشت به تماشای خود مستند، زمان دیدن آن، به تصاویری که با دقت و کیفیت باورنکردنی گرفته شده‌اند دقت کنید و به لطف آنها می‌توانیم مناظر، حیوانات و گیاهان خارق العاده این سیاره را تحسین کنیم.

در عین حال، این مستند از گفتن موضوعات دشوار و تازه همانند تغییرات آب و هوا، از دست دادن تنوع زیستی و تهدیدات زیست محیطی اجتناب نمی‌کند. این مطلب مهمی است که بینندگان را فهمید می‌کند که چه مقدار به طبیعت وابسته هستیم و چه مقدار باید از آن مراقبت کنیم. این چنین نظر خوبی برای کل خانواده است؛ چرا که آموزش می‌دهد، سرگرم می‌کند و اجازه می‌دهد لحظه‌ای بر این جهان هستی تامل کنید.

David Attenborough: A Life on Our Planet

داستانی تکان دهنده و مهم درمورد زندگی در سیاره ما از نگاه مردی که دنیای طبیعی را بهتر از هر کس فرد دیگر در جهان می‌شناسد. دیوید آتنبرو (او اکنون ۹۷ سال دارد) در طول چند دهه زندگی خود از همه قاره‌ها دیدن کرده، گونه‌های بی شماری را کشف کرده و ناظر اتفاق‌های طبیعی شگفت انگیز‌ای بوده است. با این حال، او این چنین (و در واقع تا این مدت هم هست) یک ناظر است که می‌خواهد به گفتن عضوی از بشر مواظب این جهان باشد.

در این فیلم ۱.۵ ساعته، آتنبورو به زندگی خود و سیر تکاملی زندگی روی زمین می‌پردازد و از دست دادن حیات وحش ابراز تاسف می‌کند و دیدگاه خود را برای آینده به اشتراک می‌گذارد. این نه تنها یک سفر شخصی و عاطفی است، بلکه یک درس علمی و آموزشی است که مشخص می کند چطور می‌توانیم خانه مشترک خود را نجات دهیم. این مستندی است که همه باید ببینند، به خصوص که طویل نیست و در عین حال مملو از دانش و توانایی گسترده دیوید است. این مرد این چنین مسئول سریال قبلی «سیاره ما» محصول سال ۲۰۱۴ است.

The Mind, Explained

این مستند تحقیقی دلنشین در رابطه پیچیده ترین عضو بدن ما مغز است. با منفعت گیری از آخرین تحقیقات و آزمایشات، می‌توانیم کشف کنیم که مغز چطور آگاهی، حافظه، احساسات، خلاقیت و هوش ما را تشکیل می‌کند. ما با تماشای این مستند می‌آموزیم که چطور مغز بر حرکت، تصمیمات و روابط ما تأثیر می‌گذارد. او گفت و گو شستشوی مغزی هم اینجا نقل می‌بشود.

این مستند فقط گفتن‌کننده علم نیست، بلکه فلسفه، روانشناسی و هنر نیز هست. مشاهدات جالبی که برای افرادی که آشنا می باشند و این چنین برای افرادی که کاملاً از نحوه کارکرد یکی از مهم ترین و مطمئناً پیچیده ترین اندام‌های ما در بدن انسان بی خبر می باشند، به روشی قابل هضم اراعه شده است.

World’s Weirdest Events

این مستند (۲ فصل حاضر است) مجموعه‌ای از داستان‌های شگفت انگیز و شنیدنی درمورد طبیعت و رازهای آن است. در هر تکه، ما نه تنها می‌توانیم در رابطه اتفاق‌های طبیعی غیرعادی (بعضی اوقات پیچ خورده)، حرکت غیرعادی حیوانات، ناهنجاری‌های آب و هوا و معجزات پزشکی نیز یاد بگیریم، بلکه می‌توانیم آن‌ها را نیز فهمیدن کنیم.

ما به لطف آزمایش‌های دلنشین، توضیحات دلنشین و قابل دسترس توسط دانشمندان، داستان‌های شگفت انگیز از شاهدان و مواد فیلم منحصر به فرد می‌آموزیم که چطور آنها تشکیل شده‌اند و چطور کار می‌کنند. موضوعات متنوع انگیزه‌ای واقعی برای تماشای این محصول دلنشین است که توسط استودیوی بریتانیایی BBC Earth تشکیل شده است.

My Octopus Teacher

معلم اختاپوس مستندی است که رابطه بین یک فیلمساز و اختاپوسی را که در جنگل کلپ در سواحل آفریقای جنوبی زندگی می‌کنند، بازدید می‌کند. این فیلم سفر فیلمساز را در میانه مشاهده و مستندسازی توانایی‌های پیچیده شکار و حل قضیه اختاپوس، و این چنین توانایی آن در منفعت گیری از ابزار، مستند می‌کند. این نگاه گیرا و صمیمی به اختاپوس بینش جدیدی در رابطه هوش و حرکت پیچیده این موجودات دریایی مرموز اراعه می‌دهد و این فکر را که آنها فقط شکارچیان بی فکر می باشند را به چالش می‌کشد. معلم اختاپوس فیلمی است که باید هر فردی که به حرکت حیوانات و دنیای طبیعی علاقه دارد، ببیند.

فیلم «My Octopus Teacher» در ۹۳اُمین دوره مراسم آکادمی اسکار، موفق به دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم مستند شد. این فیلم که بیشتر از ۲۰ جایزه بین المللی از جمله بهترین مستند جوایز فیلم آکادمی بریتانیا (BAFTA) و جوایز صنفی تهیه کنندگان آمریکا را از آن خود کرده است؛ اثری حوالی حیات وحش و طبیعت است. دلنشین است بدانید: از سال ۲۰۱۰ که «The Cove» به گفتن یک مستند با رویکرد طبیعت و حیات وحش این جایزه را به خانه برده می بود، دیگر فیلمی با این رویکرد موفق به کسب این جایزه نشده است. اما، اکنون با گذشت ده سال مستند «معلم اختاپوس من» توانسته با رویکردی شبیه این جایزه را دریافت کند.

The Future of Work and Death

آینده کار و مرگ مستندی قابل تامل است که به بازدید چشم انداز سریع در حال تحول کار و مرگ و میر در قرن بیست و یکم می‌پردازد. با پیشرفت‌های تکنولوژیکی که بازارهای کار سنتی را مختل می‌کند و طول عمر انسان‌ها را افزایش می‌دهد، این فیلم سوالات مهمی در رابطه آینده کار، معنی زندگی و معنی انسان بودن می‌پرسد.

این مستند از طریق مصاحبه با کارشناسان و رهبران فکری، تأثیر اتوماسیون و هوش مصنوعی بر اشتغال، پیامدهای اخلاقی تمدید زندگی، و اهمیت یافتن مقصد در دنیایی که کار و مرگ در آن بازتعریف خواهد شد را بازدید می‌کند. چه خوش بین باشید و چه شکاک، آینده کار و مرگ نگاهی هشیارانه به پیامدهای بالقوه مسیر جاری ما و انتخاب‌هایی که به گفتن یک جامعه باید داشته باشیم اراعه می‌دهد.

A Beautiful Planet

این فیلم مستند محصول ۲۰۱۶ سیاره زمین را بازدید می‌کند. به این علت، همانند پروژه‌های شبیه، تصاویر این مستند نیز نفس گیر است. اما چیزی کاملاً منحصر به فرد در رابطه آن وجود دارد که سیاره قشنگ زمین را نه از جنگل‌های بارانی آمریکای جنوبی یا رشته کوه‌های شرق آسیا، بلکه از ایستگاه فضایی بین المللی می‌بیند.

منظور این است که مستند سیاره قشنگ داستانش را از فضا روایت می‌کند. در نتیجه غیرممکن است که زیبایی و پیچیدگی این سیاره را از آن زاویه ببینیم و با حس هراس بیشتری نسبت به خلقت خداوند و احترام به خلاقیت او تفکر نکنیم. به علاوه، تصاویز زیبای این مستند توسط جنیفر لارنس روایت می‌بشود که زیاد دلنشین است.

Blackfish

حتی اگر Blackfish را ندیده باشید، به گمان زیادً در رابطه آن شنیده‌اید. این مستند دراماتیک نگاهی عمیق به تیلیکوم دارد، نهنگ قاتل که سه مربی آموزش دهنده خود را کشت. و عواقب نگهداری این موجودات در اسارت. بلک فیش مصاحبه‌هایی با مربیان اسبق شرکتی دارد که شرایط نهنگ‌هایی را که در اسارت نگه داشته خواهد شد توصیف می‌کنند که به نظر سازندگان فیلم علتحملاتی همانند دعوا‌ای می‌بشود که تیلیکوم بخشی از آن می بود. ماهی سیاه به علت تأثیر عظیمی که داشت یک مستند نزدیک است. این مستند گواهی بر تفاوتی است که هنر در دنیای واقعی می‌تواند تشکیل کند.

دلنشین است بدانید تیلیکوم اولین بار در سال ۱۹۸۳ در سواحل ایسلند دستگیر شد و به شناخته شده ترین نهنگ قاتل SeaWorld تبدیل شد. با این حال، Tilikum چهار سال بعد از انتشار کردن Blackfish به نحوه غم انگیزی بر تاثییر عفونت باکتریایی درگذشت.

Schooling the World

آموزش = مدرسه؟ فیلم Schooling the World این حرف های را زیر سوال می‌برد. در سراسر جهان، کودکان به مدارس فرستاده خواهد شد. در آنجا، آنها یاد می‌گیرند که به‌گفتن یک چرخ دنده تخصصی در سیستمی عمل کنند که در آن برخی از استاندارد زندگی بالاتری منفعت‌مند خواهد شد در حالی که تعداد بسیاری از آن چیزی دریافت نمی‌کنند. باور به برتری نظام آموزشی غربی نسبت به سیستم‌های داخلی در جاهای دیگر، این رویکرد را به جلو می‌راند و در عین حال میراث فرهنگی و توانایی زندگی خودکفا در جامعه را از بین می‌برد. (اگر بخواهید یک فرهنگ را در یک نسل تحول دهید، چطور این کار را انجام می‌دهید؟ شما روش پرورش فرزندانش را تحول خواهید داد. – دیالوگی برگرفته از مستند آموزش در جهان)

این فیلم دیدگاهی کاملاً متفاوت به من نشان داد، در رابطه معنی تحصیل کردن، و به من آموخت که به دانش محلی در حوزه‌های گوناگون زندگی احترام بگذارم و آن را جدی بگیرم. همیشه شگفت انگیز است که ببینیم از پیشداوری‌ها چه چیزی می‌توان از فرهنگ‌های دیگر و حکمت باستانی آموخت. مدرسه سازی در جهان ما را از این نوشته آگاه می‌کند.

خلاصه کلام

مستند علمی و آموزشی محبوب راهی عالی برای گسترش دانش و علایق شما و این چنین گذراندن اوقات فراغت خود به تنهایی یا با خانواده است. با این حال، همه آنها قیمت دقت شما را ندارند، به این علت ما لیستی از بهترین آنها را جمع آوری کرده‌ایم (می‌خواهم به شما یادآوری کنم که این برسی ذهنی من است). امیدوارم این مقاله شما را تشویق به کشف دنیای علم و زوایای گوناگون زندگی انسان کند که در عصر امروز واقعاً دلنشین است. و اگر شما نیز مستند مورد علاقه خود را دارید، آنها را در نظرات به اشتراک بگذارید.