بلک فرایدی روزی است که در آمریکا و تعداد بسیاری از کشورهای دیگر چوب حراج به اجناس می‌خورد تا مردم تعداد بسیاری از کشورهای دنیا خریدهای پرتخفیفی را در روزهای آخر سال میلادی انجام بدهند. چند سالی است که این سنت از طریق فروشگاه‌های اینترنتی داخل سرزمین شده، اما همیشه منتقدانی نیز دارد. تعداد بسیاری بر این باور می باشند که تخفیف‌های در نظر گرفته شده، تخفیف‌های واقعی نیستند و بلک فرایدی در ایران به آن شکلی که باید باشد، اجرا نمی‌بشود. این انتقادات چه مقدار درست می باشند و چه مواردی علتمی‌بشود که هر سال تعداد بسیاری از کاربران آن‌ها را نقل کنند؟

اغاز دهه نود شمسی بازار تجارت الکترونیکی سرزمین داغ شد و اندوخته‌گذاران بزرگی داخل آن شدند. بامیلو و دیجی‌کالا به رقابت با یکدیگر می‌پرداختند و کلمه «حراجمعه» برای اولین‌بار در تبلیغات کمپین بامیلو بلک فرایدی دیده شد. شعارهای فرد دیگر نظیر «جمعه به خرید» و «جمعه سیاه» و… در کمپین تبلیغاتی دیگر فروشگاه‌های اینترنتی به‌وجود آمد، اما حقیقت اینجاست که در آن سال‌ها مشکلات بسیاری از قبیل دان شدن سایت‌ها و از دسترس خارج‌شدن اپلیکیشن‌ها مشاهده می‌شد. این نوشته به‌مرورزمان حل شده است و اکنون کمتر سایتی با مشکلات فنی در زمان اغاز حراج خود دست‌وپنجه نرم می‌کند. این چنین تعداد فروشگاه‌های اینترنتی که به جمع برگزارکنندگان کمپین بلک فرایدی اضافه خواهد شد، هر سال زیاد تر می‌بشود؛ اما اتفاقی که اکنون گریبان این اتفاقات جهانی در ایران را گرفته، حول محور نوشته‌های فرد دیگر است: قیمت‌ها و زمان برگزاری.

هر سال با اغاز کمپین بلک فرایدی توسط فروشگاه‌های اینترنتی، کاربران اسکرین‌شات‌های مختلفی از محصولات حراج‌شده به‌اشتراک می‌گذارند که آنچنان تخفیفی نخورده‌اند. برخی از تخفیف‌ها دو تا پنج درصد است و برخی نیز با این که تخفیف خورده‌اند، اما در دیگر فروشگاه‌های اینترنتی با قیمت‌های کمتر اشکار خواهد شد.

حقیقت اینجاست که این نوشته چند علت دارد و مهم‌ترین علت آن این است که ما تولیدکننده بسیاری در سرزمین نداریم و اکثر محصولاتی که در بلک فرایدی به حراج گذاشته خواهد شد، کالای وارداتی می باشند. درواقع واردکنندگان و خرده‌فروشان باید روی اجناس خود تخفیف بگذارند و این نوشته علتمی‌بشود که نتوانند تخفیف‌های خوبی روی کالاها اعمال کنند. بیشتر از ۹۵ درصد تولیدکنندگان این کالاها در ایران فعالیت تجاری ندارند و معدود کالاهایی که امکان تخفیف بیش‌از‌حد آن‌ها وجود دارد، اجناس تشکیل داخل می باشند. کتاب، پوشاک تشکیل داخل و یا اسباب‌بازی‌های تشکیل داخل و لوازم خانگی که توسط شرکت‌های داخلی تشکیل شده‌اند، ازجمله این موارد می باشند و گاه تخفیف‌های بالای سی چهل درصد به خود می‌بینند. با نگاهی به اجناس تخفیف‌خورده نیز می‌توان به این مسئله پی برد که تعداد بسیاری از کالاهای تندمصرف نیز تخفیف‌های خوبی در این ایام دارند که باید او گفت این اجناس نیز تشکیل داخلی محسوب خواهد شد.

واردکنندگان حاشیه سود مشخصی در اکثر کالاها دارند و خرده‌فروشان نیز بعد از خرید کالاها از این فعالین اقتصادی، ناچار می باشند تا کالا را با سود بفروشند؛ حتی با سود اندک. همین مسائل در کالاهای گوناگون، به‌اختصاصی‌ کالاهای الکترونیکی که سهم بسیاری در واردات سرزمین دارند، زیاد تر به‌چشم می‌آید. مسئله مهم این است که هر واردکننده کالا را در بازه‌های وقتی گوناگون داخل می‌کند و ازهمین‌رو امکان پذیر یک کالا با قیمت‌های گوناگون قیمت‌گذاری بشود؛ چرا که این دسته از فروشندگان عموماً به قیمت جاری دلار توجهی ندارند. این چنین باید او گفت که با دقت به این که این کالاها گارانتی‌های مختلفی در سرزمین دارند (و یا برخی فاقد گارانتی می باشند) قیمت‌های متغیری نیز روی آن‌ها زده می‌بشود.

مسئله دوم درمورد برگزاری بلک فرایدی در ایران او گفت و گو تقویم است. برگزاری بلک فرایدی در دنیا به‌خاطر هفته‌های آخر سال و رسیدن به ایام کریسمس است. درواقع می‌توان او گفت بلک فرایدی تا حد بسیاری به بازار شب عید ما ایرانیان شباهت دارد؛ با این تفاوت که اواخر آبان‌ماه و روزهای اول آذرماه، در ایران هیچ مناسبت خاصی وجود ندارد. مصادف‌شدن بلک فرایدی در روزهای اول آذر همخوانی با جیب مردم و مناسبات تقویمی در ایران ندارد. بلک فرایدی تقریباً وقتی برگزار می‌بشود که تعداد بسیاری از افراد حقوق خود را دریافت نکرده‌اند؛ چشم به راه روز خاصی همانند تعطیلات عید، تعطیلات تابستان، اغاز سال تحصیلی و… نیستند و حتی فردی به‌جستوجو خرید لباس فصل هم نیست، چرا که طبق معمولً لباس‌های زمستانی نیز مدتی سپس خریداری خواهد شد. کسب‌وکارهای اینترنتی در ایران در شب یلدا هم به سراغ برگزاری کمپین فروش حراجی اینترنتی می‌روال، اما حقیقت اینجاست که این روز هم چندان محلی از اعراب ندارد.

نه در اول آذر و نه در آخر آذر، شرکت‌ها مشغول انبارگردانی هم نیستند و اعمال تخفیف در این دو بازه وقتی توجیهی از سمت فروشندگان هم ندارد. عدم اعمال تخفیف از سوی فروشندگان علتمی‌بشود که بلک فرایدی انچه که باید در ایران برقرار نشود و زمان درست آن به روز فرد دیگر موکول بشود؛ روزهایی همانند بازار شب عید که از دیرباز در بازار فیزیکی ناظر تخفیف‌های گسترده بوده و اکنون چند سالی می‌بشود دامنه آن به فروشگاه‌های آنلاین هم رسیده‌است.

بر پایه آمارهای منتشرشده توسط نهادهای گوناگون قسمت خصوصی و دولتی، بازار شب عید در سرزمین مدام پرفروغ‌ترین بازار بوده و مردم نسبت به آن اقبال نشان خواهند داد. آمارهای شرکت‌های پستی نظیر تیپاکس و پستکس و خود شرکت ملی پست از رشد آمار ارسال مرسولات خبر خواهند داد و گزارش‌هایی همانند گزارش دیجی‌کالا به‌گفتن بزرگ‌ترین فروشگاه اینترنتی سرزمین و یا گزارش مرکز گسترش تجارت الکترونیکی نیز دلالت بر این دارد که اسفندماه بیشترین فروش آنلاین در سرزمین رخ می‌دهد. هیچ‌یک از این آمارها نیز دلالت بر رشد فزاینده فروش در آذرماه ندارند و این نوشته مشخص می کند که زمان برگزاری بلک فرایدی احتمالا در جهان مناسب باشد، اما در ایران چندان زمان مناسبی برای خریداران (و یقیناً فروشندگان) نیست.

یقیناً مسئله نهایی و فرد دیگر که در صدمه‌زدن به ماهیت تخفیفی بلک فرایدی در سرزمین نقل است، سودجویی برخی از فروشندگان است. با رشد بازارگاه‌های اینترنتی و واردشدن همه مردم به مقوله تجارت الکترونیکی و این چنین رشد فروش کسب‌وکارهای فعال در شبکه‌های اجتماعی، عملاً هر فرد می‌تواند در این عرصه فعالیت داشته باشد. کثرت زیاد جامعه آماری فروشندگان آنلاین علتمی‌بشود که در بین این فعالین، تعدادی محدود نیز به سودجویی بپردازند و عملاً شیرینی تخفیف‌ها را برای مشتریان تلخ کنند. این دسته از افراد با گران‌کردن کالاها قبل از اغاز برگزاری کمپین بلک فرایدی و تشکیل تخفیف‌های کاذب روی اجناس، به استقبال از این کمپین جهانی می‌روال و عمدتاً توسط خریداران باهوش شناسایی شده و فروش کمتری را توانایی می‌کنند.

در نهایت نباید فراموش کرد که اساسا قرار نیست همه افراد به تخفیف‌های درشت بلک فرایدی دسترسی اشکار کنند. دعوا و مشاجره‌های بسیاری در همه فروشگاه‌ها بر سر تخفیف‌های بلک فرایدی رخ می‌دهد و همیشه درصد مقداری از جامعه به تخفیف‌های قابل دقت می‌رسند. اما این نوشته علت نمی‌بشود که نقاط ضعف برپایی این کمپین‌ها توسط سایت‌های اینترنتی گوناگون را نادیده گرفت.

شما چه توانایی‌ای از بلک فرایدی دارید؟ آیا توانستید کالایی با تخفیف خوب خریداری کنید؟ توانایی‌های بدتان چه بودند؟ حتماً نظرات خود را با ما در قسمت کامنت‌ها در بین بگذارید.