تماشای مختصر و یهویی، سبک سلیقه‌ای خاصی را می‌طلبد. چه با یک سیتکام انیمیشنی روبرو باشیم چه با یک سریال دراما از شبکه‌ی اچ‌بی‌او، برخی از ما واقعاً توان ساعت‌ها زمان گذاشتن برای روایت‌های طویل را نداریم. فیلم، از این نظر بهتر است چرا که با یک نفس همه محتوا را روبروی تماشاگر قرار می‌دهد؛ چه نود دقیقه باشد چه سه ساعت، در یک نوبت می‌توان آن را صرف کرد! اما می‌دانید بهترین نظر، برای این چنین سلیقه‌ی دمدمی مزاج و تنوع‌طلبی چیست؟ فیلم‌های مجموعه‌ای یا آنتولوژی، کلکسیونی گلچین شده از چند قطعه مختصر سینمایی اراعه می‌کنند که به گفتن یک بین وعده یا یک تماشای مختصر، واقعاً عالی می باشند.

فیلم‌های آنتولوژی را زیاد در تئاترها نمی‌بینیم و همانند هر فرم سینمایی دیگر، با چالش‌های مخصوص به خود روبرو می باشند؛ کیفیت نامتوازن بین تکه‌ها، عدم ربط معنادار بین تکه‌های متفاوت و ناهماهنگی بین کارکنان، همه انها می‌توانند یک این چنین فیلمی را آلوده کنند. با این حال، فرم آنتولوژیک به سازندگان این اجازه را می‌دهد که آزادانه دست به خلاقیت بزنند و تجارب تازه بیافرینند؛ کاری که با روایت‌های طویل‌تر توان انجامش را ندارند. نتایج به دست آمده مسلماً نابرابر خواهد می بود، اما بهترین فیلم‌های آنتولوژی مثالهای موفقی می باشند که در آن‌ها تلاش خلاقانه به خوبی به ثمر نشسته است؛ در آن‌ها با کوششهایی منحصر به فرد روبرو می‌شویم که لحن روایی، درون‌مایه و ساختار، همه انها آزموده خواهد شد و تجارب جدیدی از این ابزارهای سینمایی بیرون می‌زند.

Invitation to the Dance (1956)

استودیو MGM و جین کلی (Gene Kelly)، هر دو درمورد Invitation to the Dance شک‌ها و ملاحظاتی داشتند؛ در اینجا کلی برای اولین بار به گفتن یک کارگردان تنها، در پروسه تشکیل پر مشکل فیلم وجود دارد. استودیو مطمعن بسیاری به جذابیت تجاری این تاثییر داشت و کلی را ناچار به وجود در تقریباً همه این فیلم کرد. او تصمیم داشت که فیلم را به روی پرده سینما ببرد و در دسترس تعداد بسیاری از علاقه‌مندان قرار دهد اما نهایتاً قانع شد که تلویزیون مقصد نهایی Invitation to the Dance خواهد می بود. اما برنامه‌های رقص تلویزیونی در دهه ۱۹۵۰ میلادی اصلاً سطح تولیدی به این اندازه نداشتند و هیچ کجا همانند سه سکانس باله که در اینجا اراعه می‌بشود، این این چنین با رقصنده‌های مشهور بین المللی روبرو نبودیم.

این که یک استودیوی بزرگ اجازه می‌دهد ستاره‌ای بزرگ یک فیلم مین‌استریم که تماماً بر پایه پانتومیم و طراحی رقص‌های پیچیده است را کارگردانی کند، چیزی می‌باشد که امروزه کمتر شاهدش هستیم؛ بخاطر همین علت هم شده باید سری به این فیلم زد. این چنین باید افزود که روایت داستان از طریق صحنه‌های رقص واقعاً شگفت‌انگیز است و با طراحی‌های سبک‌دار ترکیب شده است؛ خصوصاً می‌توان به سکانس Sinbad the Sailor اشاره کرد که در آن ترکیبی رویاگونه با انیمیشن‌های ساخته شده توسط Hanna-Barbera را می‌بینیم.

Coffee and Cigarettes (2003)

فرمت انتولوژی اختصاصی به فیلم نمی‌باشد، مثالهای زیاد زیاد و موفقی در ادبیات و تئاتر هم وجود دارند که از این چارچوب هنری منفعت برده‌اند. تاثییر Coffee and Cigarettes، مجموعه‌ای از فیلم‌های مختصر ساخته شده توسط جیم جارموش می‌باشد که شباهت بسیاری به مجموعه‌های ساخته شده در قالب نمایشنامه دارد؛ با گروه بازیگران ساده و مکان شبیهی که در آن همه تکه‌های مجموعه فیلم‌برداری شده‌اند، الهامات مشخصی از تئاتر دیده می‌بشود. روایت زیاد مقداری در هر تکه از فیلم وجود دارد و دیالوگ‌های بین موزیسین‌ها و بازیگرها امکان پذیر بعضی اوقات نپخته و بی‌مقصد بنظر برسند؛ با این حال نمی‌توان تکذیب کرد که ترکیب‌هایی همانند آلفرد مولینا (Alfred Molina) و استیو کوگن (Steve Coogan) یا کیت بلانشت، علتبالا رفتن سطح هماهنگی بر روی صحنه شده است و ربط‌های دلنشین و معناداری شکل داده است.

درون‌مایه‌هایی که گاه طنز می باشند و گاه تاریک، به موضوعاتی همانند شهرت، اعتیاد و ارتباطات بیناشخصی می‌پردازند؛ ترکیب این موضوعات با فیلم‌برداری سیاه و سفید، سبک کاملاً خاصی دارد.

بطور کلی، اگر دوست دارید که چندین روایت دلنشین را در قالبی دلنشین ببینید، Coffee and Cigarettes به شما نظر می‌بشود.

Spirits of the Dead (1968)

اگر قبول کنیم که فیلم‌های حاضر در یک آنتولوژی می‌توانند نابرابر باشند؛ یعنی برخی از آن‌ها کیفیت بالاتر و متغیری نسبت به بقیه از خود نشان بدهند، بعد باید اجازه دهیم که همان فیلم‌های بهتر، کل بار مجموعه را بدوش بکشند! برای نمونه Spirits of the Dead را داریم که در آن تلاش شده سه داستان مختصر از ادگار الن پو به روی صحنه نمایش برود؛ سه کارگردان متفاوت این تکه‌ها را کارگردانی کرده‌اند؛ تکه آغازین کار Metzengerstein است که توسط راجر وادیم کارگردانی شده، از نظر بصری زیاد زیباست اما شوق و بار درام آن به قدر کافی قوی نیست. William Wilson به کارگردانی لویی مال، در سطح زیاد بهتری قرار دارد و در طی آن ناظر هنرنمایی بی‌نظیر آلن دلون هم هستیم. با این حال، نقطه اوج این مجموعه، بدون شک تکه پایانی آن یعنی Toby Dammit است که بازآفرینی نه چندان وفاداری از داستان Never Bet the Devil Your Head می‌باشد؛ کارگردانی آن بر مسئولیت فدریکو فلینی، کارگردان بزرگ ایتالیایی بوده است و تفاوت‌های تشکیل شده در این فیلم مختصر در قیاس با داستان مهم زیاد زیاد می‌باشد، اما می‌توان ردپای سبک پو را در اتمسفر مالیخولیایی فیلم اشکار کرد.

Creepshow (1982)

از کمیک‌های EC برای ساختن انتولوژی‌های بسیاری منفعت گیری شده است؛ برای مثالً Britain’s Amicus Productions چندین داستان آن را برای Tales from the Crypt در دهه ۷۰ میلادی منفعت گیری کرد. جورج رومروی کارگردان و استفن کینگ نویسنده ترجیح دادند که برای اقتباس به سراغ Creepshow بروند که کمیک‌بوکی مفرح، رنگارنگ و پر از طراحی‌های افراط‌گونه است. خدمه ساخت این انتولوژی اوقات خوب و نشاط را در طول ساختش گذراندند.

اسفتن کینگ خودش در یکی از تکه‌ها به گفتن جوردی وریل ایفای نقش می‌کند. هل هالبروک (Hal Holbrook) در یکی از تکه‌ها به جستوجو انتقام گرفتن از هیولای یخی می‌باشد و وجود لزلی نیلسن (Leslie Nielsen) هم در تعداد بسیاری از تکه‌ها، به گفتن ویلن داستان، پررنگ و قابل دقت است.

در رابطه با کارگردانی رومرو نیز باید او گفت که به گمان زیادً شگفتی خواهید کرد که چه مقدار صحنه‌پردازی‌ها روشن و مفرح صورت گرفته و او چه مقدار در منفعت گیری‌اش از تم‌ها و مفاهیم حاضر در کمیک‌ها، آزادانه عمل کرده است. این دقیقاً ناموافق با تصویری می‌باشد که از دیگر آثار رومرو که اکثراً تاریک و گرفته می باشند، در ذهن داریم.

The Uncanny (1997)

تشکیل کنندگان آثار ترسناک تمایل بیشتری به فرمت آنتولوژی دارند و آثار زیاد خوبی می‌توان در این ژانر اشکار کرد که کمتر شناخته شده‌اند. The Uncanny یکی از مثالهای زیاد خوب در این عرصه است که غول‌های بازیگری در ژانر ترسناک همانند پیتر کوشینگ (Peter Cushing) و دونالد پلزنس (Donald Pleasance) را در خود جای داده. پلزنس به گفتن برگ برنده این مجموعه در آخرین قطعه وجود اشکار می‌کند، در حالی که کوشینگ خودش را در قامت یک تئوریستین پارانوییک و توطئه‌جو معارفه کند که باور دارد گربه‌ها با قوت‌های اهریمنی خود به زندگی انسان‌ها تأثیر می‌گذارند. قطعه میانی این مجموعه نیز درمورد دختری به حضانت گرفته شده است که توسط ناخواهری خود مورد سواستفاده قرار می‌گیرد، احتمالا ربط گرفتن با آن مقداری سخت باشد اما آخر‌بندی راضی کننده‌ای دارد.

History of the World, Part 1 (1981)

با بک‌گراند کاری که از مل بروکس در تلویزیون و اسکچ کمدی (Skecth Comedy) سراغ داریم، برایمان شگفتی برانگیز است هنگامی می‌بینم تنها یک آنتولوژی از او وجود دارد. در History of the World, Part I، موضوعات زیاد متغیری به عکس کشیده شده است؛ از The Ten Commandments تا Star Wars، در این آنتولوژی تنوع وجود دارد و هر کدام زمان زمان متغیری دارند. طویل‌ترین و با اهمیت ترین قطعه احتمالا The Roman Empire باشد که در آن بازیگران مهم‌تری ایفای نقش کرده‌اند و پرخرج‌تر و فصیح‌تر می‌باشد. این مجموعه با سریالی تلویزیونی، یک دهه سپس ادامه اشکار کرد ولی سبک کاری بروکس تقریباً دست‌نخورده با همان کمدی و مشخصه‌های سبک خودش، در آن دیده می‌بشود. بطور کلی این مجموعه برای آشنایی با بروکس و توانمندیهای او، عالی است.

نوشته پیشنهادی:۱۵ فیلم مدرن و دیدنی با محوریت بوکسرشته‌ای دوست داشتنی که به سینما گره خورده

Paris, je t’aime (2006)

اولین مجموعه از سری Cities of Love، یعنی Paris, je t’aime که توسط امانوئل بنبیهی (Emmanuel Benbihy) تهیه شده است، تا این مدت به گفتن بهترین و دلنشین‌ترین مجموعه‌ی این سری به حساب می‌آید و بیشترین داستان‌ها را روایت می‌کند. ۱۸ تا از ۲۰ منطقه‌ی پاریس در خلال داستان‌های متنوعی که موضوعاتی همانند غم، نشاط و درد را روایت می‌کنند، به نمایش درآمده‌اند. کارگردان‌هایی که در این مجموعه همکاری کرده‌اند، تعدادی از برگزیدگان این حرفه به حساب می‌آیند؛ برای مثالً یک قطعه پنج دقیقه‌ای به کارگردانی آلفونسو کوارون وجود دارد که داستان پدر و دختری را روایت می‌کند، الکساندر پین در قطعه‌ای دیگر تلاش و ذوق یک دانشجوی زبان را به عکس می‌کشد، با وینچنزو ناتالی به دل یک پاریس گوتیک می‌رویم و وس کریون المان‌های ترسناک را با فانتزی عاشقانه ترکیب می‌کند! پاریس در این مجموعه همانند یک نقطه ثقل می‌باشد که داستان‌های دلنشین و خلاقانه‌ای در محوریت آن روایت خواهد شد.

From Beyond the Grave (1974)

آنتولوژی‌های ساخته شده توسط Amicus Pictures را چه به گفتن فیلم مجزا در نظر بگریم و چه به گفتن سریال، در نوع خود بی‌رقیب می باشند. From Beyond the Grave، یکی از دیگر از کارهای خوب در این ژانر است؛ در اینجا داستان مغازه‌داری اخلاق‌گرا با بازی پیتر کوشینگ را جستوجو می‌کنیم که هر چهار تکه به او و زندگی‌اش مرتبط می باشند؛ در واقع این داستان‌ها از نوشته‌های R. Chetwynd-Hayes اقتباس شده‌اند.

مدام خرید وفروش‌گرانی به مغازه‌ی عتیقه فروشی کوشینگ سر می‌زنند و آنجا را با اشیایی قشنگ و گرانبها ترک می‌کنند؛ مسئله اما در اینجاست که هر خرید با یک شگفتی به گفتن جایزه همراه خواهد شد. نوع این جایزه بسته به این که خرید وفروش چه مقدار صادقانه و دقیق صورت گرفته، متفاوت خواهد می بود.

قطعه‌ی The Gatecrasher، با وجود دیوید وارنر (David Warner) به گمان زیادً دلنشین‌ترین تکه باشد، در حالی که The Door مشخصاً از کیفیت فنی و نمود‌های بهتری برخوردار است. کوشینگ نیز مسلماً برجسته‌ترین مسئله این آنتولوژی می‌باشد که با نقش آفرینی خود توانسته جذابیت خطرآلود را به خوبی بازتاب کند.

The French Dispatch (2021)

تکه‌های The French Dispatch، ربط زیاد نزدیک‌تری به یکدیگر دارند در قیاس با دیگر انتولوژی‌ها. هر کدام از قطعه‌های این آنتولوژی، در واقع عناوینی می باشند که توسط روزنامه نگاران برای آخرین نسخه‌ی نشریه نوشته شده‌اند؛ نشریه‌ای که به تازگی بخاطر مرگ ویراستارش تعطیل شده است. سبک بصری وس اندرسون در همه جای این فیلم قابل مشاهده است و تم‌های کنایه آمیز و مالیخولیایی هم همانند همیشه قابل مشاهده می باشند.

رویکردی که نسبت به روزنامه نگاری در اینجا وجود دارد، رویکردی واقع‌گرایانه نیست و به ساز و کار مجله‌نویسی یا این که چطور یک مقاله نشر می‌بشود، کاری نداریم؛ در واقع The French Dispatch، با هر قطعه راهی برای بزرگداشت حرفه نگارش اشکار می‌کند و هر داستان صدای داستان‌گو و ادیتور آن قطعه را منعکس می‌کند.

The Ballad of Buster Scruggs (2018)

The Ballad of Buster Scruggs مجموعه‌ای زیاد دلنشین از فیلم‌های مختصر ساخته شده توسط برادران کوئن است. این مجموعه با قطعه‌ای که هم‌نام با آنتولوژی است، اغاز می‌بشود؛ یک کابوی که کلاهی سفید بر سر دارد در حال آواز خواندن به قتل عام خلافکاران می‌پردازد و ناظر یک استهزای دلنشین از کلیشه‌های سبک وسترن هستیم؛ این چنین باید اشاره کرد که بازی تیم بلیک نلسون (Tim Blake Nelson) واقعاً مفرح و دیدنی است. بقیه کلکسیون نیز بسیار سرگرم‌کننده است و توانایی‌ی سینمایی زیاد راضی کننده‌ای اراعه می‌دهد. برادران کوئن با قطعه‌های Near Algodones، All Gold Canyon و The Gal Who Got Rattled هم گل کاشته‌اند.

Kwaidan (1964)

تعداد فیلم‌های ترسناک مقداری، حتی توانسته‌اند نزدیک به بلندپروازی‌های هنری Kwaidan بشوند. اقتباس ماساکی کوبایاشی از کارهای لفکادیو هرن (Lafcadio Hearn)، چیزی را به نمایش می‌گذارد که گیلرمو دل تورو از آن به گفتن «پروتئین چشم» یاد می‌کند؛ ویژوال‌های دست‌سازی که خودشان ماده‌ای برای روایت داستان به حساب می‌آیند. رنگ‌ها وحشی می باشند و مصنوعات به کار گرفته شده در تعداد بسیاری از صحنه‌ها برای تشکیل حالتی رویاگونه است. عکس سازی‌ها انگار که مستقیماً بر گرفته از سنت‌های ژاپنی، نقاشی‌ها و چاپ‌های چوبی آن‌ها می باشند. بازی بازیگران را هم نباید فراموش کرد که واقعاً کیفیتی چشم‌گیر دارند؛ بطور کلی هیچ بخشی از آنتولوژی Kwaidan، توانایی‌ای نومید کننده نخواهد می بود. بهترین قطعه را هم اگر بخواهیم انتخاب کنیم به گمان زیاد The Woman of the Snow باشد.

Fantasia (1940)

تشکیل آنتولوژی Fantasia به وقتی برمی‌گردد که والت دیزنی در اوج شور و حرارت خود برای تشکیل انیمیشن قرار داشت و به جستوجو یک سرگرمی همیشگی می‌گشت؛ چیزی شبیه با کنسرت‌های موسیقی که هر ساله بتوان آن را در تئاتر به نمایش درآورد. نتیجه‌ی حاصل شده از این بلندپروازی چیزی نبوده است جز آنتولوژی Fantasia، که یقیناً زیاد سریع با کارکرد ضعیفش در باکس آفیس علتایجاد نگرانی در استودیو شد و شوق والت را به کمترین حالت ممکن رساند.

با این حال نمی‌توان تکذیب کرد که این انیمیشن یکی از شجاعانه‌ترین و چالش برانگیزترین آثاری است که تا به حال دیده‌ایم؛ آثار مقداری را می‌توان اشکار کرد که به اندازه قطعه Toccata and Fugue، تجربی باشند یا همانند The Nutcracker Suite نمایشی بی‌نقص از رقص باله اراعه دهند یا همانند A Night on Bald Mountain / Ave Maria، شوکی روحی به تماشاگر داخل کنند.

خواهر زاده والت دیزنی یعنی روی ای. دیزنی (Roy E. Disney) تلاش داشت که با Fantasia 2000 همان بلندپروازی قدیمی را زنده کند که از حق هم نگذریم، اثری واقعاً با کیفیت و شگفت‌انگیز می بود اما ادامه اشکار نکرد.

بطور کلی Fantasia (1940) جواهری‌ست که بر روی تاج استودیو قرار دارد و بهترین آنتولوژی می‌باشد که می‌توانید اشکار کنید.

جمع‌بندی

آنتولوژی، کلکسیونی از چندین فیلم مختصر را به بینندگانی اراعه می‌کند که زمان کافی برای تماشای داستان‌های بلند را ندارند و ترجیح خواهند داد که به طور قطعه قطعه و مختصر با مدیوم فیلم سرگرم بشوند. در مقاله‌ای که خواندید تعدادی از بهترین و متنوع‌ترین آنتولوژی‌ها را به شما معارفه کردیم که این زمان را فراهم می‌کنند تا با داستان‌های خلاقانه و شگفت‌انگیز بسیاری روبرو بشوید.